Page 73 - เอกสารประกอบการสอน pdf

บทที่ 4 การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนบนฐานทรัพยากรธรรมชาต 62
ิ

บทที่ 4

ั
การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนบนฐานทรพยากรธรรมชาต
ิ
(Natural-Based Sustainable Tourism)

บทน า
องค์การท่องเที่ยวโลก ได้ก าหนดรูปแบบการท่องเที่ยวได้ 3 รูปแบบหลัก ได้แก่ 1) รูปแบบการ
ท่องเที่ยวในแหล่งธรรมชาติ (Natural- Based Tourism) 2) รูปแบบการท่องเที่ยวในแหล่งวัฒนธรรม
(Cultural-Based Tourism) และ 3) รูปแบบการท่องเที่ยวในความสนใจพเศษ (Special Interest
ิ
Tourism) เมื่อน าแนวคิดการก าหนดรูปแบบการท่องเที่ยวมาปรับใช้กับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน จึงสามารถ
จ าแนกออกเป็น 3 ประเภทเช่นเดียวกัน คือ 1) การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนบนฐานทรัพยากรธรรมชาติ
(Natural-Based Sustainable Tourism) 2) การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนบนฐานมรดกวัฒนธรรม (Cultural

Heritage-Based Sustainable Tourism) และ 3) การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนตามความสนใจพเศษ
ิ
(Special Interest-Based Sustainable Tourism) ซึ่งในบทที่ 4 จะอธิบายถึงรูปแบบการท่องเที่ยวอย่าง
ยั่งยืนบนฐานทรัพยากรธรรมชาติ

การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนบนฐานทรัพยากรธรรมชาติ (Natural-Based Sustainable Tourism)
การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนบนฐานทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง รูปแบบหรือกิจกรรมการท่องเที่ยว

ที่เกิดขึ้นในพื้นที่เชิงธรรมชาติหรือทรัพยากรธรรมชาติเป็นหลัก โดยกิจกรรมการท่องเที่ยวนั้นจะต้องปฏิบัติ
อย่างระมัดระวังภายใต้ขีดความสามารถในการรองรับของแหล่งท่องเที่ยว กิจกรรมการท่องเที่ยวจะเน้น
ให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันของผู้ที่เกี่ยวข้อง ภายใต้การจัดการสิ่งแวดล้อมและการท่องเที่ยวอย่างมี
ส่วนร่วมของท้องถิ่นเพื่อมุ่งเน้นให้เกิดจิตส านึกต่อการทรัพยากรและแหล่งท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน

4.1 การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ (Ecotourism)
ิ
ราชบัณฑิตสถาน จึงได้พจารณาการบัญญัติศัพท์ Ecotourism เป็นภาษาไทยว่า “การท่องเที่ยว
เชิงนิเวศ”หรือ”นิเวศทัศนาจร” Ceballos-Lascurain (1991) ได้ก าหนดความหมายของการท่องเที่ยว
ื่
เชิงนิเวศ หมายถึง การท่องเที่ยวไปยังแหล่งธรรมชาติ โดยมีวัตถุประสงค์เพอชื่นชม ศึกษาเรียนรู้ และ
ื
เพลิดเพลินกับทัศนียภาพ พชพรรณและสัตว์ป่า ตลอดจนลักษณะทางวัฒนธรรมที่ปรากฏในแหล่ง
ธรรมชาตินั้น ๆ
The Ecotourism Society (1991) ได้ก าหนดความหมายของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ หมายถึง
การเดินทางไปเยือนแหล่งธรรมชาติ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเรียนรู้ถึงวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ธรรมชาติ
่
ด้วยความระมัดระวัง ไม่ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือท าลายคุณคาของระบบนิเวศ และในขณะเดียวกันก็ช่วย
สร้างโอกาสทางเศรษฐกิจที่ส่งผลต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ เกิดประโยชน์ต่อประชาชน

ในท้องถิ่น สอดคล้องกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้ให้ความหมายการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ หมายถึง
การเดินทางไปยังสถานที่ท่องเที่ยวแห่งใดแห่งหนึ่ง โดยมีวัตถุประสงค์เพอการศึกษาชื่นชมและเพลิดเพลิน
ื่
ื้
ไปกับทัศนียภาพธรรมชาติ สภาพสังคม วัฒนธรรม วิถีชีวิตของคนในท้องถิ่นบนพนฐานของความรู้และ
ความรับผิดชอบต่อระบบนิเวศ
ดังนั้น การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ เป็นการเดินทางท่องเที่ยวทั้งแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติศึกษา
เรียนรู้วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ สังคมและวิถีชีวิตที่มีเอกลักษณะเฉพาะถิ่น โดยไม่ท าลายระบบ