Page 41 - Burxanova D. Tuproq_fizikasi va iqlim o'quv qo'llanma
P. 41
moslama 3 o‘rnatiladi. Kuzatuvchi yo‘lak–moslama ustidan borib muddatli,
maksimal va minimal 1 hamda Savinov termometrlaridan 2 hisob oladi (11–rasm).
a) b )
11–rasm. a) maydonchada termometrlarning joylashishi:
1–tuproq termometrlari, 2–Savinov termometri, 3–hisob olish uchun maxsus
yo‘lakcha: b) maydonchadagi termometrlarning ko‘rinishi.
0
Termometrlardan hisob olishda, shkala ko‘rsatkichining 0,1 C aniqligida
amalga oshirish zarur. Dastlab muddatli, keyin minimal va oxirida maksimal
termometrlardan hisob olinadi. Maksimal termometrdan hisob olingandan so‘ng uni
silkitib, qayta o‘rnatiladi.
Minimal termometrning to‘g‘ri ishlayotganligini tekshirish uchun dastlab spirt
sathi eng yuqori qismining ko‘rsatishi va keyin shtiftning ko‘rsatishi yozib olinadi.
O‘lchov tugagandan so‘ng, termometr rezervuarini biroz yuqoriga ko‘tarib, shisha
shtiftni spirtning ichki tomonidan tashqi pardaga tekkizib, keyin termometr avvalgi
joyiga qo‘yiladi.
Termometrlardan olingan ma’lumotga shkala tuzatmasidan tashqari
qo‘shimcha tuzatma ham kiritiladi. Bu tuzatma minimal termometrdagi spirt
ko‘rsatkichi bilan muddatli termometrdagi simob ko‘rsatkichlarining o‘rtacha oylik
farqiga qarab kiritiladi.