Page 73 - Бурханова электрон Монография 2024
P. 73

4.5.1.1-жадвал
                     Микроорганизмлар миқдорининг йил фасллари буйича

                                                     динамикаси
                                (1г тупроқда минг дона ҳисобида, 2009 йил)


                   Кесма рақами       Чуқур     Аммонификаторлар  Олигонитрофиллар            Доминант
              №                      лик, см    Баҳор     Ёз    Куз  Баҳор      Ёз    Куз      турлари

               1        К-1.           0-30      1540   1200  1300     1200    1000  1500         B.
                   Суғориладиган      30-50      960     480    650    1050    520    800    megatherium
                     типик бўз
                       тупроқ
               2        К-5.           0-30      1760   1250  1500     1300    990  1200  B. mycoides
                   Суғориладиган      30-50      950     450    750     600    360    600
                   ўтлоқи тупроқ
                                                  Актиномицетлар          Замбуруғлар

                   Кесма рақами       Чуқур     Баҳор     Ёз    Куз  Баҳор      Ёз    Куз     Доминант
              №                      лик, см                                                   турлари

               1        К-1.           0-30      1300    900    1100    600    150    370         B.
                   Суғориладиган      30-50      1100    375    800     370     70    180    megatherium
                     типик бўз
                       тупроқ
               2        К-5.           0-30      1750    820    1200    305    137    220    B. mycoides
                   Суғориладиган      30-50      300     115    200     225     85    100
                   ўтлоқи тупроқ


                     Олиб  борилган  тадқиқотлар  натижасида  олигонитрофиллар

              миқдори замбруғларга нисбатан кўплиги кузатилди. Баҳор фаслида
              суғориладиган типик бўз тупроқнинг 0-30 см қатлам чуқурлигида 1
              г тупроқда 1200 минг дона, суғориладиган ўтлоқи тупроқда эса 1 г
              тупроқда 1300 минг дона ҳужайрани ташкил этди. Ёз фаслига келиб,

              бу  кўрсаткич  камайди.  Суғориладиган  типик  бўз  тупроқда  1000
              минг дона ҳужайра бўлса, суғориладиган ўтлоқи тупроқда 900 минг
              дона  ҳужайра  борлиги  аниқланди  (4.5.1.1-жадвалга  қаранг).Демак,

              тадқиқ  этилган  тупроқларнинг  микробиологик  тартибини  ўрганиш
              натижасида уларда биологик жараёнлар жуда фаоллигини кузатдик.
              Энг юқори фаоллик суғориладиган ўтлоқи тупроқга тўғри келди.
                     Таҳлил  қилиб  кўрилганда,  ушбу  ўзгаришларнинг  асосий

              қисмини тушунтириш мумкин бўлган мантиқий асослари борлигини
              кўрамиз. Чунки ўрганилаётган тупроқларда қиш мавсуми давомида
              тупроққа  тушган  органик  қолдиқлар  микроорганизмлар  томонидан

              деярли парчаланиб кетиши анча кам. Шунинг учун баҳор фаслининг
              март,     апрел     ойларида       микроорганизмларнинг              фаоллиги       бир     оз



                                                            72
   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78