Page 99 - HỘI THẢO KHOA HOC 18.5.2022

kềnh đòi hỏi đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình lắp ráp và hướng dẫn sử dụng tại điểm mua
chỉ được phân phối tại các cửa hàng chuyên dụng. Vì vậy, các kênh mua sắm của ngành điện gia
dụng cũng khá đa dạng với 4 kênh mua sắm phổ biến bao gồm siêu thi, cửa hàng chuyên dụng, e-
1
commerce và khác, trong đó kênh mua sắm tại cửa hàng chuyên dụng chiếm tỷ lệ cao nhất . Những
đặc thù của ngành thiết bị điện gia dụng gây ra thách thức không nhỏ cho các nhà sản xuất trong

việc đáp ứng nhanh chóng những thay đổi nhu cầu của thị trường nếu kênh phân phối không đáp
ứng được các vấn đề liên quan đến cơ sở hạ tầng và thông tin. Đây là cơ hội để một nhà phân phối
có thể dễ dàng thống trị thị trường ngành hàng điện gia dụng nếu thực hiện tốt vai trò cung cấp
dịch vụ và thông tin đến khách hàng tiêu dùng cuối cùng.
Qua đó có thể lý giải tại sao chuỗi cửa hàng Điện Máy Xanh của Tập đoàn Thế Giới Di Động

(MWG) là một tân binh mới gia nhập vào thị trường điện máy hoạt động trong vòng 08 năm đã
xóa ngôi vương của chuỗi điện máy Nguyễn Kim với hơn 20 năm nắm giữ vị trí nhà bán lẻ số 1
tại thị trường Việt Nam. Để đưa ra những luận cứ cách thức Điện Máy Xanh (ĐMX) vươn lên
thống trị thị trường ngành điện gia dụng, bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu tình huống tập
trung phân tích chiến lược mở rộng mạng lưới phân phối của ĐMX lên đến 1992 cửa hàng với 03
loại mô hình khác nhau như siêu thi điện máy lớn (ĐML), siêu thi mini (ĐMM) và cửa hàng
supermini (ĐMS). Sự phát triển thần tốc của hệ thống phân bố rộng khắp trên toàn lãnh thổ Việt
Nam đã giúp ĐMX vượt hoàn toàn mọi đối thủ cạnh tranh cả về số lương cửa hàng và doanh số
bán hàng.

2. Cơ sở lý thuyết

Theo thống kê số công trình nghiên cứu liên quan đến mô hình kinh doanh của Antonio
Batocchio và Antonio Ghezzi (2016) cho thấy 103 ấn phẩm nghiên cứu mô hình kinh doanh được
xem xét có hơn 37% nghiên cứu hoàn toàn không xác định khái niệm này và dưới một nửa (44%)
xác định rõ ràng hoặc khái niệm hóa mô hình kinh doanh bằng cách liệt kê các thành phần chính
của nó. Nhóm tác giả này cho rằng hiện nay các định nghĩa có mức độ trùng lặp nhất định dẫn đến
vô số cách giải thích có thể có về khái niệm mô hình kinh doanh. Căn cứ vào các khái niệm mô
hình kinh doanh được chọn lọc trong nghiên cứu của họ cho thấy nhóm tác giả đã chọn định nghĩa
mô hình kinh doanh của Shafer và cộng sự (2005) với khung phân tích và các đặc điểm của mô
hình kinh doanh như sau:
- Sự lựa chọn chiến lược: khách hàng (thị trường mục tiêu, phạm vi), giá trị đề xuất, khả
năng/năng lực, doanh thu/giá, đối thủ cạnh tranh, sản phẩm, thương hiệu, sự khác biệt và
nhiệm vụ.
- Tạo ra giá trị: nguồn lực/tài sản, và các qui trình/các hoạt động.
- Mạng lưới giá trị: nhà cung cấp, thông tin khách hàng, quan hệ khách hàng, dòng lưu
chuyển thông tin, và dòng lưu chuyển hàng hóa/dịch vụ.
- Giá trị đạt được: chi phí, các phương diện tài chính và lợi nhuận.
Định nghĩa mô hình kinh doanh trong nghiên cứu của Antonio Batocchio và Antonio Ghezzi
(2016) có sự tương đồng về khía cạnh các yếu tố mô hình kinh doanh Canvas của Osterwalder and
Pigneur (2010) (bảng 1). Mô hình kinh doanh Canvas có 9 yếu tố bao phủ cả 4 lĩnh vực chính của

1 Nguồn: Global Household Appliances Market Data And Industry Growth Analysis truy cập ngày
21/02/2022

98