Page 165 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

nhà NguyÍn v§i cõi lòng mang theo chÃt ÇÀy nhiŠu u-Än mà “thiên hå
bÃt tri” nên ch¡c r¢ng “hà nhân khÃp TÓ-NhÜ?”
VÆy gi§i thiŒu TØ-Häi, NguyÍn-Du cÛng muÓn gºi gÃm ít nhiŠu
cá-tính, tâm hÒn mình vào ngÜ©i anh hùng ÇÃt ViŒt ñông này.

1- ñoån thÖ cho thÃy nghŒ-thuÆt cûa NguyÍn Du ÇÜ®c bi‹u-hiŒn
trong ÇÜ©ng lÓi cÛng nhÜ trong væn chÜÖng tä ngÜ©i.

2.1- ñÜ©ng lÓi tä ngÜ©i

a) NgÜ©i ta vÅn thÜ©ng bäo: “Løa tÓt xem biên, ngÜ©i
hiŠn xem tܧng”. NgÜ©i có hành-Ƕng xuÃt-chúng thì phong-thái tܧng
måo cÛng khác thÜ©ng, ngÜ©i dÎ-tܧng hay có nh»ng hành-Ƕng quán-
th‰. Quán-th‰ nhÜ Quan VÛ th©i Tam QuÓc thì m¡t tía râu xanh, lông
mày nhÜ “ng†a tàm mi bát t¿”, rÆm và to bän nhÜ con t¢m n¢m x‰ch hình
ch» bát. Anh-hùng nhÜ tܧng Ban Siêu nhà Hán thì “y‰n håm h° ÇÀu”,
hàm én ÇÀu hùm. MÜ®n dÎ-tܧng Ç‹ tä nh»ng kÈ “ch†c tr©i khuÃy nܧc”
vÅn là lÓi th¿c tä quen thu¶c cûa c°-nhân. NguyÍn Du vÅn không ra ngoài
ÇÜ©ng lÓi ܧc-lŒ Ãy.
b) N‰u trܧc kia Çã tä Vân mà làm n°i bÆt vai KiŠu,
thì ª Çây cÛng vÆy, tuy tä TØ mà KiŠu hiŒn rõ. Khác v§i ngày xÜa
nÖi lÀu xanh cûa Tú Bà, ngày nay tØ khi rÖi vào tay Båc Hånh,
NguyÍn Du tuyŒt-nhiên không Çä Ƕng gì vŠ cu¶c sÓng cûa KiŠu
ª Hành-ViŒn Châu-Thai, không k‹ låi chi-ti‰t nh»ng sinh-hoåt
thÜ©ng ngày nÖi ô-tr†c này. SuÓt m¶t Çoån dài tØ khi trÓn khÕi nhà
Hoån-ThÜ, chÌ thÃy nói cu¶c trao Çi bán låi, ra khÕi am Chiêu-…n
thì vào nhà Båc Bà, chuyên tay sang Båc-Hånh, cho ljn lúc låc
bܧc vào thanh-lâu lÀn n»a, thì ng†n bút tác-giä m§i dØng låi dành
cho KiŠu uÃt hÆn chºi Ç©i:
“Chém cha cái sÓ hoa Çào,
G« ra rÒi låi bu¶c vào nhÜ chÖi!”,
và than thân Çay-nghi‰n trách tr©i:
“Nghï Ç©i mà ngán cho Ç©i,
Tài tình chi l¡m cho tr©i ÇÃt ghen?
Ti‰c thay nܧc Çã Çánh phèn ,
Mà cho bùn låi vÄn lên mÃy lÀn!
HÒng quân v§i khách hÒng quÀn,
164