Page 177 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH
P. 177
chØng em Çã có hai con. Tܪng nhÜ vÆy là h®p lš; ª m‡i giai-Çoån
cûa giòng Ç©i, s¿ tܪng nghï cÛng Ç°i bi‰n theo.
II- bài thÖ Çan dŒt b¢ng bút-pháp tuyŒt-v©I
1) Trܧc h‰t là nghŒ-thuÆt miêu-tä
ChÌ v§i bÓn câu ÇÀu dÅn khªi vào bài cÛng Çû cho thÃy
giá-trÎ nghŒ-thuÆt miêu-tä cûa NguyÍn Du:
a) Hai câu ÇÀu hình-dung nhân-vÆt. Hai câu sau phác-hoå
khung cänh. Cänh có hai Ç¥c-Çi‹m: v¡ng-vÈ không m¶t bóng
ngÜ©i, chÌ thÃy ngoài sân rêu xanh phû kín ch£ng Ç‹ låi m¶t dÃu
giÀy, v‰t bܧc, khách bên ngoài không kÈ qua låi t§i lui, ngÜ©i
trong nhà chä buÒn ra ngoài dåo sân ng¡m cänh, chæm sóc vÜ©n
tÜ®c; nhà låi hoang-ph‰, cÕ m†c cao b¢ng ÇÀu, chen lÃn cä liÍu
ljn n‡i “liÍu gÀy vài phân”. Cänh ª Çây ghi rõ ÇÜ®c m†i trång-
thái sinh-hoåt ª trong và bên ngoài. Cänh ª Çây phù-h®p v§i con
ngÜ©i vÓn âm-thÀm thao-thÙc, ôm mÓi buÒn tûi cô-ÇÖn.
b) Phäi, KiŠu cô-ÇÖn m¶t thân m¶t bóng nÖi phòng khuê,
KiŠu sÓng âm-thÀm trong Çêm dài thao-thÙc. Cõi lòng nàng th¿c
cÛng tiêu-ÇiŠu trÓng-träi không nguÒn ûi-an nhÜ cái thê-lÜÖng
hÜu-quånh cûa cänh-tÜ®ng xung quanh. Cõi lòng nàng th¿c cÛng
ng°n-ngang sÀu tûi nh§ mong nhÜ cái tan hoang bØa-b¶n cûa
cänh-vÆt bên ngoài, v§i cÕ m†c um-tùm cao vÜ®t, v§i
rêu xanh lÃp kín ÇÀy vÜ©n. N¶i-tâm ngoåi-gi§i phù-h®p tÜÖng-
xÙng. Cänh Çã t¿ giúp nói lên tâm-tình. Tình làm tæng thêm cho
vÈ Çìu-hiu cûa cänh. Cänh tình mÆt-thi‰t tÜÖng-quan.
2) NghŒ-thuÆt hành væn
Bài thÖ Çan l©i dŒt š thÆt linh-hoåt, tinh-xäo và bóng-bäy:
a) Bóng-bäy là nh© tØ-hoa:
176
