Page 233 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

mà không thäm vì không giÆn tûi ghen tuông, nhÜng chÌ vì nh§
ti‰c tình ÇÀu tÜÖi th¡m, quy‰n-luy‰n tu°i xuân yêu Ç©i. Cho nên
âm-ti‰t bän Çàn không th‹ não-nŠ réo-r¡t mà trái låi lܧt Çi mÖ-
màng, nhË thoäng nhÜ hÖi Ãm tr©i xuân. Vui không lên cao, buÒn
không xuÓng thÃp, vì lòng KiŠu Çã trª nên thÜ-thái an-hoà.

IV- NGHỆ-THUẬT GẮN LIỀN VỚI TÂM-HỒN

Chính s¿ chuy‹n-bi‰n cûa tâm-tình cùng v§i bi‰n-th‹ cûa
ngón Çàn kÿ-diŒu Ãy Çã minh-chÙng mÓi liên-hŒ mÆt-thi‰t phäi có
gi»a nghŒ-thuÆt và tâm-hÒn. Qua nhÆn-xét cûa chàng Kim thì tuy
vÅn m¶t bän Çàn næm cÛ, song
"Chàng r¢ng: 'Ph° Ãy tay nào,
XÜa sao sÀu thäm, nay sao vui-vÀy?' "

Phäi chæng vì lòng Kim-Tr†ng vui nên nghe Çàn vui nhÜ
vÆy? Phäi chæng vì lòng KiŠu Çang bâng-khuâng sung-sܧng nên
ngón Çàn trª nên Ç°i khác ngày xÜa?

"TÈ vui bªi tåi lòng này,
Hay là kh° tÆn ljn ngày cam lai?"

Kim-Tr†ng Çã hÕi KiŠu nhÜ th‰. M¶t Ç¢ng có th‹ do Kim-
Tr†ng Çinh-ninh trong då, m¶t Ç¢ng có th‹ do Thuš-KiŠu "xôn-
xao" trong tâm tÜ. NhÜng cung ÇiŒu cûa ngón Çàn dù do änh-
hܪng bªi lòng Kim hay tình KiŠu, l©i phê-bình cûa chàng Kim
cÛng Çã chÙng tÕ: ti‰ng Çàn Ç°i thay theo tâm-hÒn, nói lên nh»ng
rung cäm chân-thành cûa ngÜ©i tÃu, g®i ÇÜ®c cäm-xúc lai-láng nÖi
ngÜ©i nghe. Låi nhÜ Çã thÃy, khi KiŠu Çàn cho v® chÒng Thúc-
Sinh cÛng nhÜ cho HÒ-tôn-Hi‰n, cung Çàn bi‰n ÇiŒu thÆt kÿ-äo vô
cùng. Bªi vÆy, n‰u nghŒ-thuÆt chÌ Ç¥c-s¡c khi phän-ánh ÇÜ®c tâm-
hÒn nghŒ-sï và lan truyŠn ÇÜ®c cäm-xúc cûa mình làm cäm-hoá
ngÜ©i sành ÇiŒu thܪng-thÙc, thì ª Çây, qua ti‰ng Çàn cûa Thuš-
KiŠu, NguyÍn-Du Çã chÙng tÕ Çó là chân-nghŒ-thuÆt vÆy.

232