Page 277 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

• “Canh khuya thân gái dặm trường,

Phần e đường sá, phần thương dãi-dầu.”

Câu thơ không những thể-hiện được tâm-tư (câu bát) của
một kiếp nguời bé-bỏng (thân gái) trước vùng thăm-thẳm
bao la của thời-gian (canh khuya) và không-gian, mà còn
có âm-nhạc tiết-tấu. Chính nhạc-điệu của lời thơ lại càng
hấp-dẫn người đọc cảm thương cho thân phận người con
gái bơ-vơ giữa chợ đời đen bạc, xót xa vì phải dãi-dầu
sương gió, lo sợ vì đường lưu-vong trắc-trở hiểm-nghèo.

Biểu-đồ trên minh-hoạ cung nhạc trầm bổng gập-ghềnh của
điệu thơ tận-dụng bình-thanh, với thanh phù-bình lửng-lơ
rồi đổ sâu xuống trầm-bình nghe thật bi-ai.

• “Vó câu khấp-khểnh, bánh xe gập-ghềnh”

Khấp-khểnh là không đều nhau, chỗ chìa ra chỗ thụt vào,
như khi nói hàm răng khấp-khểnh. Gập-ghềnh thì không
bằng phảng, chỗ thấp chỗ cao, như nói mặt bàn gập-ghềnh,
đường đất gập-ghềnh khó đi. Xe xóc, gập-ghềnh vì phải lăn
trên đường gồ-ghề. Khấp-khểnh, gập-ghềnh! Thật khó đọc
thay! Các phụ-âm đầu từ đều có điểm phát-âm gần cuối vòm
miệng, đẩy hơi thật mạnh từ trong họng đẩy ra, phát âm
khắc-khổ. Thêm vào nữa, cả hai từ đều có âm “khép” và lập
lại cùng một âm “âp” chuyểûn ngay sang âm “ênh”, xoang

276