Page 340 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

không còn trinh nguyên, nhưng chỉ là vì hoàn cảnh đẩy xô,
buộc phải tòng quyền, chỉ vì chữ hiếu mà nên nông-nỗi, như
vậy là đã lấy hiếu làm trinh. Thế nghĩa là chàng cũng phân-
biệt trinh nguyên với trinh-tiết, công-nhận Kiều không còn
trinh nguyên thân-thể, nhưng tâm hồn vẫn còn giữ được tiết
trinh.

Thế thì chàng cũng đồng quan-điểm với Kiều, nhưng
chàng nguỵ-biện kết-luận rằng: vì Kiều vẫn còn trinh như
thế, cho nên không việc gì mà phải lấy làm hổ thẹn khi xe
duyên lại với nhau. Sự nguỵ-biện này, nói theo nôm-na của
ngôn-ngữ bình-dân tức là “cãi chầy, cãi cối”, chắc hẳn
không làm Kiều vừa ý, nhưng vì liền sau đó, Kim Trọng
dùng sở-đoản, hạ-sách, đánh mạnh vào mặt tình-cảm, bởi
chàng biết rõ hơn ai hết, Kiều là con người đa tình đa cảm,
nhu-nhược, nhẹ dạ, cả nể, cả tin, nên chàng đem chuyện vợ
chồng Tiêu- lang, Châu-Lục ra để làm lung-lạc ý-định của
Kiều. Khi nghĩ đến nỗi đau khổ suốt đời Tiêu-lang phải cắn
răng giả vờ hờ-hững với vợ mình, mà chàng Kim cũng như
Tiêu-lang kia, hẳn phải cay đắng xót-xa thì thật đáng thương
biết chừng nào!

Chúng tôi nghĩ, đốt giai-đoạn đầu tiên này, thấy Kim
nói thế thì Kiều mủi lòng hơn là đã chịu khuất-phục về những
luận-bác của chàng. Ta biết rằng bản-tính của nàng vốn dễ
mủi lòng thương như đã thấy khi nàng viếng mộ Ðạm-Tiên,
khi khuyên Từ-Hải ra hàng.

Thật vậy, Kiều còn ấm-ức chưa thoả-mãn lý-lẽ của
chàng nên chỉ “cúi đầu, nàng những vắn dài thở-than”. Kiều
chưa chấp-nhận chàng Kim như một vài học-giả đã nhận-
định đó là do “tài hùng biện của Kim trọng” (xem “Truyện
Kiều Và Tuổi Trẻ” của Lê Hữu-Mục, Phạm thị-Nhung, Ðặng
Quốc-Cơ, sách đã dẫn, trang 509). Vì còn ấm ức, cho nên
đêm tân-hôn, nàng trở lại tranh-cãi nữa, và vẫn một quan-

339