Page 85 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

ÇÀu tác-phÄm. Trình-bày m¶t nhân-vÆt mà rào trܧc Çón sau nhÜ
vÆy thì th¿c là chuÄn-bÎ chu-Çáo, Çåo-diÍn công-phu. KiŠu låi m¶t
lÀn n»a ÇÜ®c l¶ rõ bän-s¡c, n°i bÆt vai trò nh© tâm-hÒn an-bình
thÜ-thái cûa vai phø Thuš-Vân.

BÙc tranh thanh-tú sª dï th‹-hiŒn ÇÜ®c tinh-thÀn cûa các nhân-vÆt
là do bút-thuÆt s¡c-säo cûa tác-giä khi sº-døng các th‹ væn cÛng
nhÜ khi trau chuÓt cho l©i thÖ ÇÜ®c g®i cäm g®i hình.

1-xét vŠ m¥t væn-th‹, Çoån thÖ là m¶t t°ng-h®p gi»a hai
loåi miêu-tä và kš-s¿: miêu-tä cänh-vÆt, phô-diÍn tâm-tình và k‹
låi cu¶c Ç©i. Ÿ loåi nào, NguyÍn-Du cÛng Çåt t§i s¿ thành công.

1.1- Tä cänh thì nhÜ Çã xét, phÓi-h®p ÇÜ®c v§i tình. Ch£ng nh»ng
mang màu s¡c thích-h®p Ç‹ g®i tình, mà còn làm cho tình-cäm gia
tæng. Cänh tuy yên tïnh, nhÜng diÍn-bi‰n theo th©i-gian. Thoåt ÇÀu
còn là vÈ buÒn thÖ m¶ng xinh xinh “nao nao dòng nܧc”, chiŠu
xuân ngä dÀn sang û-rÛ tiêu-ÇiŠu “dÀu dÀu ng†n cÕ”, cho ljn phút
cuÓi cùng cûa m¶t ngày tàn thì cänh hiŒn ra äm-Çåm v§i vÈ buÒn
h¡t-hiu:
“M¶t vùng cÕ áy bóng tà,
Gió hiu-hiu th°i m¶t vài bông lau”.
NguyÍn-Du Çã quan-sát cänh-vÆt theo thÙ-t¿ th©i-gian.

1.2- Tä tình thì tØ n‡i nao nao trong då dÅn ljn âm-thÀm th°n-
thÙc, b¶c-l¶ thành xúc-cäm månh-më rÒi trª nên th©-thÅn mÖ-
màng, than khóc ÇŠ thÖ. Ÿ Çây, NguyÍn-Du Çã không quên ÇÎnh-
luÆt diÍn-ti‰n cûa tâm-lš: tình-cäm tiŠm-Än ÇÜ®c nuôi dÜ«ng ljn
khi phát-tri‹n t¶t b¿c quá Ƕ thÜ©ng th‹-hiŒn trong hành-Ƕng. Sau
này, khi Kim-Tr†ng tÜÖng-tÜ Thuš-KiŠu, âm-thÀm th©-thÅn nÖi
“phòng væn hÖi giá nhÜ ÇÒng” hay lúc nàng KiŠu d¥n-dò Thuš-
Vân thay mình trä nghïa chàng Kim, ÇÎnh-luÆt tâm-lš Ãy cÛng vÅn
ÇÜ®c tác-giä triŒt-Ç‹ áp-døng trong nghŒ-thuÆt tä tình. Cº-chÌ,

84