Page 226 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

tế-nhị khôn khéo mà giọng còn êm-ái ngọt-ngào, "nói ngọt
lọt đến xương" là thế, chứ không như "dùi đục chấm nước
cáy", nhưng nói nghe như rót vào tai. Cho nên cái duyên-
dáng của tiếng Việt còn là ở chỗ êm-ái du-dương vì
tiếng Việt giàu nhạc tính.

1- Tiếng Việt chứa sẵn âm-nhạc

Nếu ngôn-ngữ là tiếng nói trực-tiếp thì nhạc là bản trần-
thuật không lời những tâm-tư tình-cảm của con người. Tự
bản-chất vốn dồi-dào âm-nhạc, cho nên ngôn-ngữ Việt
chứa-chan tình ý. Chính cái âm-nhạc tự-nhiên ấy đã phụ
giúp cho ngôn-từ rất nhiều, nói lên được hết những mong-
manh tế-nhị và sâu thẳm của tâm-hồn. Nhờ hệ-thống dấu
gồm tám thanh, khác nào các dấu nhạc trầm bổng trong
âm-giai. Người ngoại-quốc nghe ta nói, đều công-nhận tiếng
nước ta du-dương, líu-lo, ríu-rít và thật truyền-cảm.

Quả vậy, hầu hết ngôn-ngữ nước nào cũng có giọng trầm
bổng, song giòng nhạc lên xuống ấy hầu như đơn-điệu, lập
đi lập lại vẫn một điệu cũ từ câu này sang câu khác. Ta có
cảm-tưởng như một điệu nhạc đã có sẵn, đem điệu nhạc ấy
ráp vào với bất cứ một câu nói nào: nhạc chung cho lời. Tuy
có réo-rắt đó, song nhìn chung cả một bài, một câu chuyện
dài, thì cũng vẫn chỉ một điệu lên xuống duy-nhất. Trái lại,
trong tiếng Việt, mỗi tiếng có một dấu nhạc nhất-định, cung
nhạc đã có sẵn trong từ. Mà vì mỗi từ có mỗi cung nên tiếng
nói không đơn-điệu. Mỗi câu là mỗi giòng nhạc khác nhau.
Toàn bài là sự tổng-hợp của những giòng nhạc đổi thay dệt
nên bằng biến-thiên của mọi cung bậc: Không phải nhạc
chung cho lời, mà nhạc tùy thuộc ở lời. Lời tạo ra nhạc.
Không có một công-thức cho giòng nhạc vì mỗi ý có mỗi lời.

225