Page 228 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Nhạc của mỗi dấu uyển-chuyển so với nhau trong mỗi
khuôn-dáng, nếu minh-họa theo ký-âm-pháp thì không nhất-
thiết phải là ở một nốt nhạc nào nhất-định. Chẳng hạn các
tiếng phù-bình-thanh ở câu đầu: "ta, ra, đi, nam nhi" phát-
âm từ nốt "la" trên, tương-đối với các dấu ngã, sắc ở nốt
"đô, rê" đi lên. Sang đến câu sau, cũng phù-bình-thanh, các
tiếng "cao, lo, xa, ta, đi" lại xuống ở nốt "sol, fa". Nếu cứ
nhất mực giữ ở nốt "la" như đoạn trên, âm-nhạc của từ sẽ
phát ra lơ-lớ như có dấu sắc (đèo cáo, ló gì, đường sá, là tá,
mà đí). Cũng như dấu ngã hợp bởi hai dấu láy với nhau ở
âm-giai cao, đối-xứng với dấu hỏi hợp bởi hai dấu láy với
nhau ở âm-giai thấp hơn (xem đồ biểu minh-họa các thanh
bằng trắc ở chương 6, đoạn II, tiểu mục 2). Trong bài hát
dạy tiếng Việt cho thiếu-nhi ở phụ lục II cuối sách, chúng tôi
sắp-xếp các tiếng phù trầm, sắc nặng với nhạc của dấu
uyển-chuyển theo mỗi khuôn-dáng. Cùng là phù-bình-thanh
song khi thì ở nốt "sol" và "rê" cao, khi thì ở nốt "mì" thấp.
Cùng là dấu sắc, khi thì ở nốt "mi" cao, lúc ở nốt "đô" cao.
Nhạc của tiếng Việt sống động tương-đối theo từng khuôn-
dáng, âm-giai, tuy tạo nên sự lên bổng xuống trầm, song
không câu nào giống nhạc của câu nào. Chính nhạc ấy đã
làm nên những bài diễn-văn hùng-hồn lôi cuốn, khiến những
câu chuyện thường ngày trở nên du-dương ríu-rít như chim
hót líu-lo.

* Hãy minh-họa điệu nhạc của bất cứ một đoạn
văn nào, ta thấy rõ tính-chất linh-động biến-hoá của
giòng nhạc trong tiếng nước ta.

Những ai ở thế-hệ thập-niên 30 hẳn vẫn chưa quên được bài
văn vần mở đầu sách tập đọc Quốc-Văn Giáo-Khoa-Thư lớp
Sơ-Ðẳng: bài "Xuân đi học". Tôi vẫn không quên được giọng

227