Page 339 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Những triều-đại kế-tục Lê-thái-Tổ, tuy chính sự có thăng-
trầm, song riêng về mặt văn-hóa giáo-dục, mỗi ngày mỗi
chấn-chỉnh canh-tân. Tiếng Việt đã chứng tỏ khả-năng đa-
hiệu của mình đi vào mọi lãnh vực chính-trị, triết-học, pháp-
luật, lịch-sử, địa-dư, canh-nông v.v... Những pho sách của
Nguyễn-Trãi, một nhà chính-trị, quân-sự, văn-hóa, của nhà
bác-học Lê Quý-Đôn, bàn về đủ mọi vấn-đề bao-quát mọi
lãnh-vực; những công-trình trước-tác khảo-luận xung-quanh
Tao-Đàn Nhị Thập Bát Tú, những tác-phẩm quốc-văn nổi
tiếng đời Trịnh Nguyễn Tây-Sơn, những văn-gia lỗi-lạc trong
Hồng-Sơn văn-phái, rồi Nguyễn-công-Trứ, Cao-bá-Quát,
Nguyễn-đình-Chiểu, Phan-văn-Trị, Huỳnh-mẫn-Đạt, Nguyễn-
Khuyến, Trần-tế-Xương .v.v... tất cả đã góp phần xây-dựng
cho văn-học nói riêng và văn-hóa Việt nói chung một nền-
tảng ngày càng vững-chắc.

Nền-tảng ấy vững-chắc đến nỗi không có gì lay chuyển nổi
cho dù lại một lần nữa, bị đe-dọa bởi ý-đồ thâm-độc của
thực-dân Pháp muốn tiêu-diệt truyền-thống bất-khuất của
dân-tộc. Truyền-thống ấy kêu gọi các nhà nho đứng dậy:
“Nước ngược chống lên thuyền một chiếc,
Gác cao bó lại sách trăm pho.”
(Phan Văn-Trị)
Truyền-thống ấy hiên ngang coi thường bạo-lực, lấy châm-
biếm mỉa-mai làm vũ-khí miệt-thị, tấn-công quân thù. Ngày
10-9-1989, "tên thiếu-úy Pháp Crivier từ Đồn Lầy (Phụ-Dực,
Thái-Bình) mang lính khố xanh về vây làng Yên-Lũ để bắt
Đốc-Binh Bùi-như-Quang, tức Đốc Đen, thủ-lĩnh của lực-
lượng kháng Pháp tại vùng ấy. Hắn bị chém rụng đầu ngay
trước cổng nhà Đốc Đen. Các quan phủ, huyện sở-tại cử-
hành đám táng trọng-thể, làm cả văn-tế để ca-tụng công-

338