Page 357 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

chuốt thì bức tranh sơn mài kia vẫn giữ được vẻ tươi sáng và
bóng-bảy lên nước hơn nhiều.

2- Ngoài ra cũng phải nói đến một hiện-tượng khá
phổ-thông đó là bệnh "dùng chữ". Quả thực, rất nhiều
từ-ngữ Hán-Việt mỗi ngày mỗi khai-sinh làm giàu thêm cho
ngôn-ngữ Việt-Nam song khuyết-điểm là sử-dụng bừa-bãi.
Tinh-thần khai-phóng được đáp-ứng song tinh-thần dân-tộc
lại không được bảo-tồn, ngôn-ngữ trở nên cầu-kỳ, khúc-
mắc, mất hẳn đi tính trong sáng giản-dị tự-nhiên. Tại miền
Bắc, lối văn này nhồi sọ quần-chúng hằng ngày theo nhu-
cầu cấp-bách, chính những người tiếp-nhận để tuyên-truyền
huấn-luyện lại cho quần-chúng cũng chưa thấu-triệt ý-nghĩa
và công-dụng của ngôn-từ, trách sao dân-chúng tiếp-thu
chẳng nói sai và người người đều mang cái bệnh "nói chữ".
Trong câu chuyện hằng ngày, những chuyện hàn-huyên,
chuyện chợ-búa cấy cầy, cuộc đàm-thoại rặt những từ chính-
trị "kêu to". Sau ngày 30-4-1975 tại miền Nam, lần đầu tiên
thấy xuất-hiện những từ-ngữ thật ngây-ngô: "chiến-sĩ gái,
chiến-sĩ trai, nhà đái nam, nhà đái nữ, xưởng đẻ", trong khi
đó trên màn ảnh truyền-hình hiện ra bốn từ chữ Hán: "Sự-cố
kỹ-thuật". Thái-độ dưới lập-dị kiểu-cách cho rằng càng nhiều
từ-ngữ Hán-văn càng làm nên sâu-sắc uyên-bác, nhưng lại
không thấy rằng đó là một khuyết-điểm lớn làm mất đi tính
trong sáng của tiếng Việt. Cho nên thái-độ trên mới chủ-
trương không dùng Hán-văn chừng nào tốt chừng ấy và nghĩ
rằng đấy là dân-tộc-tính vì dùng toàn từ thuần nôm "gái,
trai, đái, đẻ". Cả hai thái-độ đều cực-đoan, mâu-thuẫn. Vấn-
đề không phải là nên hay không nên dùng từ Hán mà là
dùng khi nào và như thế nào cho lọt tai và diễn-đạt ý được
suôn-sẻ trọn-vẹn. Nếu đã nói được nam, nữ như: nhà đái
nam, nhà đái nữ, honda nam, xe đạp nữ, thì tại sao không

356