Page 430 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

430  Ñòa chí Quaûng Yeân

để dễ dàng di chuyển cũng như phục vụ hoạt động đánh bắt thủy sản, họ đã sáng tạo ra
con thuyền gỗ ba mảnh và nghề đóng tàu, thuyền vỏ gỗ làng Đò Chanh ra đời từ đó. Một
số sản phẩm chính của làng gồm thuyền đánh cá, thuyền nhỏ...

Trong nghề đóng tàu, thuyền vỏ gỗ, kỹ thuật đẽo được coi là kỹ thuật quan trọng
nhất. Dụng cụ để đóng một con tàu thường có rìu, cưa lá, khoan dây và một số dụng cụ
khác. Để đóng được một con tàu, thuyền phải trải qua nhiều công đoạn. Khi ván đóng
thuyền được đưa tới, người thợ cả tiến hành nghi lễ phạt mộc để trừ tà và cầu mong
Tổ nghề phù hộ cho đội thi công được thuận lợi. Sau khi phạt mộc, người thợ cả dùng
dây lấy mực (kích thước) cho con thuyền để lấy đường thẳng, đường cong, đường chéo,

sau đó dùng rìu đẽo theo mực đã lấy. Sau khi đẽo xong, các mảnh ván được ghép thành
đáy lườn của con thuyền. Tiếp đó là các khâu làm ván hai bên thuyền (ván lườn và ván
mạn) và uốn ván. Khi ván lườn và ván mạn được uốn định hình xong, người thợ cả tính
toán kích thước để chống đáy lườn lái và đáy lườn mũi theo đúng tỷ lệ, sau đó ép hai
bên mạn vào nhau rồi khoan, đóng đinh giữ lườn và mạn sườn. Để dựng khung, xương
thuyền, thợ cả phân công cho đội thợ phụ làm cong, xương, văng thủy, ổ lái mũi, ổ lái
nòng, thang cột buồm nòng, rùa cột buồm mũi, cabin. Các miếng ván có chiều dài và độ
dày thích hợp được người thợ ghép vào khung xương của con thuyền, giữa khung, ván
mạn hai bên và đáy thuyền được cố định bằng đinh, các bộ phận khác được gắn kết với
nhau bằng sắt hoặc inox.

Xưởng đóng thuyền vỏ gỗ của hộ gia đình ông Hinh, phường Nam Hòa (Ảnh: Phạm Hà)

Để chống nước chảy vào thuyền, người thợ tiến hành xảm thuyền bằng cách dùng hỗn
hợp gồm vôi hà và phôi tre hoặc vỏ dừa xé nhỏ, dầu chẩu chét vào khoảng hở giữa các
miếng ván đã được ghép. Cột buồm được làm từ cây gỗ hoặc cây tre to có độ dài từ 5 - 7 m