Page 46 - eBukuProgram SEBAHTERAIPGKK2021

MANIFESTASI PENGKAEDAHAN MELAYU DALAM BUKAN SERPIHAN MUTIARA
1
Nur Haifa Rosle (haifa23-366@epembelajaran.edu.my)
2
Siti Khatijah Morjadi (khatijah23-372@epembelajaran.edu.my)
3
Sara Beden (PhD) (sara.beden@ipgmktar.edu.my)
Institut Pendidikan Guru Kampus Tun Abdul Razak
Kota Samarahan, SARAWAK

ABSTRAK

Karya sastera merupakan sebuah hasil kesenian bahasa dalam menyampaikan idea, ideologi dan
falsafah selain menyirati pelbagai maklumat, pengalaman, harapan, pengetahuan dan pemerihalan
sistem nilai yang melatari sesebuah masyarakat. Masyarakat Melayu sewajarnya hidup berlandaskan
ajaran dan etika Islam, maka karya sastera Melayu kebanyakannya berfungsi menyampaikan mesej
keagamaan, moral dan etika. Karya sastera yang menampilkan aspek-aspek ini disebut sebagai
sastera berunsur keagamaan. Justeru, makalah ini bertujuan menganalisis mesej keagamaan yang
terdapat dalam novel Bukan Serpihan Mutiara berlandaskan teori Pengkaedahan Melayu yang
dikemukakan oleh Hashim Awang (1989). Kajian ini mengaplikasikan kaedah kepustakaan dan
kaedah analisis teks. Hasil analisis mendapati bahawa novel kajian menunjukkan pengaplikasian
keenam-enam pendekatan yang terdapat dalam Pengkaedahan Melayu iaitu; pendekatan firasat,
pendekatan gunaan, pendekatan moral, pendekatan dakwah, pendekatan kemasyarakatan, dan
pendekatan seni. Unsur dan mesej keagamaan dalam novel kajian diperlihat melalui tema, watak
perwatakan, latar tempat dan peristiwa-peristiwa penting yang mampu dijadikan medium tarbiah
kepada umat Islam. Kesimpulannya, kerangka teori Pengkaedahan Melayu mampu memperlihatkan
kekuatan pengarang untuk mengetengahkan unsur-unsur keagamaan dalam novel ini secara
menyeluruh dan mampu meningkatkan keimanan umat Islam.

Kata kunci: Pengkaedahan Melayu, mesej keagamaan, pendekatan dakwah, pendekatan firasat,
pendekatan gunaan

KEUNGGULAN DAKWAH DAN EKSPRESI KEMASYARAKATAN DI BAWAH
LINDUNGAN KAABAH
Nur Hidayah Takmad (hidayahtakmad98@gmail.com)
Mohamad Zuber Ismail (zuber77@iium.edu.my)
Arina Johari (arinajr@iium.edu.my)

Universiti Islam Antarabangsa Malaysia

ABSTRAK
Kajian ini menekuni nilai-nilai dakwah dan kemasyarakatan berdasarkan pendekatan keagamaan di
bawah Teori Pengkaedahan Melayu yang telah diketengahkan oleh Hashim Awang pada tahun 1994.
Kajian ini akan memfokuskan kepada dua pendekatan sahaja iaitu, pendekatan Dakwah serta
Pendekatan Kemasyarakatan. Dua pendekatan ini akan diterapkan dalam sebuah filem Indonesia
hasil karya Hanny Saputra pada tahun 2011 yang bertajuk Di Bawah Lindungan Ka’bah yang
merupakan korpus kajian pengkaji. Kajian ini dijalankan adalah bertujuan untuk mengenal pasti
kehadiran unsur dakwah serta kemasyarakatan dalam filem tersebut dan seterusnya menganalisis
kedua-dua pendekatan tersebut di dalam data kajian. Bagi memastikan objektif kajian ini tercapai,
pengkaji akan menggunakan kaedah kualitatif iaitu, kaedah transkripsi teks dan kaedah kepustakaan.
Hasil dapatan kajian jelas menunjukkan bahawa berlakunya pengaplikasian Pendekatan Dakwah
serta Pendekatan Kemasyarakatan yang terdapat dalam filem yang sesuai dengan kehidupan
masyarakat sejagat. Oleh yang demikian, kajian ini didapati mampu memberi impak yang positif
terhadap pembangunan emosi dan spritual masyarakat sejagat. Melalui pendekatan-pendekatan yang
terkandung dalam filem ini mampu memberi kesedaran kepada pembaca untuk diteladani dalam
kehidupan.

Kata Kunci: Filem, Teori, Dakwah, Kemasyarakatan, Islam