Page 249 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๒๓๖

ไม่ว่ากรณีใดๆ ก่อนที่ศาลจะออกหมายยึด หมายอายัด หมายห้ามชั่วคราว หมายจับ

ื่
หรือค าสั่งใดๆ ศาลจะสั่งให้ผู้ขอน าเงินหรือหาประกันตามจ านวนที่เห็นสมควรมาวางศาลเพอการช าระ
ค่าสินไหมทดแทนซึ่งจ าเลยอาจได้รับตามมาตรา ๒๖๓ ก็ได้

่
ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความแพง มาตรา ๒๕๗ จะเห็นได้ว่าเมื่อศาลมีค าสั่ง
ิ
อนุญาตให้คุ้มครองชั่วคราวแล้ว กฎหมายก าหนดให้ศาลมีค าสั่งแจ้งให้จ าเลย หรือนายทะเบียนพนักงาน
เจ้าหน้าที่ทราบ นอกจากนี้ในเรื่องห้ามจ าเลยจ าหน่าย จ่าย โอนทรัพย์สิน ศาลจะก าหนดวิธีการโฆษณาเพอ
ื่
ป้องกันการฉ้อฉลด้วยก็ได้ วัตถุประสงค์ก็เพอให้ค าสั่งคุ้มครองชั่วคราวเกิดผล มีประสิทธิภาพและใช้บังคับ
ื่
ได้จริงในทางปฏิบัติ ตามประสบการณ์ผู้เขียน ส่วนใหญ่โจทก์จะขอคุ้มครองชั่วคราวให้อายัดที่ดินของ

จ าเลยตามาตรา ๒๕๔ (๑) หรือ ขอห้ามจ าเลยจ าหน่าย จ่าย โอนที่ดินตามมาตรา ๒๕๔ (๒) เมื่อศาล
อนุญาตเช่นนี้ ศาลจะมีค าสั่งหรือหมายไปถึงทั้งจ าเลยและเจ้าพนักงานที่ดินด้วย ซึ่งบางครั้งหาก

ิ
ิ
ผู้พพากษาไม่รอบคอบหรือกรณีผู้พพากษาใหม่ อาจส่งหมายหรือค าสั่งไปให้จ าเลยเท่านั้น ไม่ได้แจ้งไปยัง
เจ้าพนักงานที่ดิน ส านักงานที่ดินจึงไม่ทราบค าสั่งศาล จ าเลยก็อาจท าการจ าหน่าย จ่าย โอนที่ดินไปได้
ปัญหานี้ควรก าชับเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องว่าหมาย ค าสั่ง หรือหนังสืออายัดที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์นั้น

ต้องส่งไปที่ส านักงานที่ดินด้วยเสมอ

ในส่วนมาตรา ๒๕๗ วรรคท้าย ก าหนดให้ศาลอาจใช้ดุลยพนิจให้ผู้ขอวางเงินหรือ
ิ
หลักประกันเพื่อการช าระค่าสินไหมทดแทนได้ ในทางปฏิบัติศาลจะพิจารณาจากพฤติการณทั้งหมดในขณะ
์
สั่งค าร้อง ส่วนมากจะให้วางเงินประกันตามพฤติการณ์ตามสัดส่วนที่พอเหมาะสมกับการที่ต้องกระทบสิทธิ
ของอีกฝ่ายหนึ่ง ตามประสบการณ์ของผู้เขียน ทางฝ่ายผู้ขอก็จะยินดีวางเงินประกันตามค าสั่งศาลเสมอ

บทสรุปและข้อเสนอแนะ

่
ผู้เขียนรับราชการที่ศาลแพงกรุงเทพใต้ตั้งแต่วันที่ ๑ เมษายน ๒๕๔๙ ถึงวันที่ ๓๑ มีนาคม
๒๕๖๔ รวม ๑๕ ปี ศาลแพ่งกรุงเทพใต้มีเขตอ านาจพื้นที่ใจกลางเมืองกรุงเทพมหานคร เป็นย่านเศรษฐกิจ
คู่ความส่วนใหญ่มีวุฒิภาวะ คดีมีทุนทรัพย์สูง สลับซับซ้อน การเดิมพันแพ้ชนะคดีของคู่ความเป็นไปอย่าง

จริงจัง คู่ความมีเทคนิคในการต่อสู้คดีมาก โดยเฉลี่ยกรอบการใช้เวลาพจารณาในศาลชั้นต้น ๒ ปี
ิ
ศาลอุทธรณ์ ๑ ปี และศาลฎีกา ๑ ปี รวม ๔ ปี หลายคดีแม้โจทก์ชนะคดีในที่สุด ก็ไม่สามารถบังคับคดีตาม

ี
ิ
ค าพพากษาได้ เพราะจ าเลยยักย้ายถ่ายเททรัพย์สินไปหมดแล้ว โจทก์จึงได้ไปเพยงค าพพากษาเท่านั้น
ิ
ิ
หรือระหว่างการพจารณาเป็นปีๆ โจทก์อาจถูกกระท าละเมิดและเสียหายอยู่ตลอด โดยไม่ได้รับความ
คุ้มครองที่เป็นธรรมและรวดเร็ว ต้องรอจนกว่าศาลจะมีค าพพากษาก่อน เช่นนี้อาจส่งผลกระทบต่อความ
ิ
เชื่อมั่นของประชาชนที่หวังให้ศาลยุติธรรมเป็นสถาบันที่จะให้ความคุ้มครองและให้ความเป็นธรรมแก่
ิ
ประชาชนได้ ผู้เขียนเห็นปัญหาเรื่องการใช้ดุลพนิจในการสั่งค าร้องขอคุ้มครองชั่วคราวและปัญหา
ิ
ในทางปฏิบัติที่เกิดขึ้นจริงในแต่ละคดี จึงขอยกตัวอย่างค าสั่งคุ้มครองชั่วคราวก่อนพพากษาที่เกิดขึ้นใน
ศาลแพ่งกรุงเทพใต้ ดังนี้