Page 254 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

ทางเลือกอื่นในการปฏิบัติต่อเด็กและเยาวในคดีอาญาโดยไม่ผ่านกระบวนการทางศาล

Alternative Measures for Juvenile Delinquency without Proceeding
through the formal Court


นายอดิศร ตรีเนตร
ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลแขวงพระนครใต้

Adisorn Treenate

Vice Presiding Judge of the Bangkok South Municipal Court

บทคัดย่อ

ื้
ู
กระบวนการยุติธรรมส าหรับเด็กและเยาวที่กระท าความผิดทั่วโลก มีจุดมุ่งหมายแก้ไขฟนฟ
ื่
ให้เด็กและเยาวที่กระท าความผิดกลับตัวเป็นพลเมืองดีเพอให้เด็กและเยาวชนได้รับประโยชน์สูงสุด
มาตรการหนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการด าเนินการให้บรรลุถึงจุดมุ่งหมายดังกล่าวคือ การผลักดันเด็กและ
ื่
ื่
เยาวชนที่กระท าความผิดออกจากกระบวนการยุติธรรมทางศาลโดยการใช้มาตรการทางเลือกอน เพอ
ั
ป้องกนมิให้เด็กและเยาวชนผู้กระท าความผิดได้รับผลกระทบทางลบจากกระบวนการยุติธรรมอย่างเป็น
ทางการและต้องถูกตราบาปว่าเป็นอาชญากรหรือมีประวัติว่าถูกศาลพพากษาว่ากระท าความผิด
ิ
ประเทศไทยมีมาตรการดังกล่าวบัญญัติอยู่ในพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพจารณา
ิ

คดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕๓ มาตรา ๘๖ ซึ่งให้อานาจผู้อานวยการสถานพนิจท าความเห็น
ิ

้
สั่งไม่ฟองคดีอาญาที่เด็กหรือเยาวชนต้องหาว่ากระท าความผิดที่อาจกลับตัวเป็นพลเมืองดีโดยไม่ต้อง
ิ
้
ั
้
ฟองต่อศาลส่งไปให้พนักงานอยการพจารณาสั่งไม่ฟอง อนเป็นมาตรการที่สอดคล้องกับกระบวนการ
ั

ของนานาอารยประเทศ แต่อย่างไรก็ตามในชั้นเจ้าพนักงานต ารวจ กฎหมายให้อานาจเจ้าพนักงาน
ต ารวจใช้ดุลพนิจผลักดันคดีออกจากกระบวนการยุติธรรมเฉพาะในคดีที่มีโทษปรับเพยงอย่างเดียว
ิ
ี
ื่
ื่
ท าให้ในคดีอนเจ้าพนักงานต ารวจจะต้องแจ้งข้อกล่าวหาและสอบสวนเพอส่งตัวเด็กและเยาวชน
ให้พนักงานอัยการฟ้องต่อศาลต่อไป ให้เด็กและเยาวชนรับผลกระทบทางลบหลายประการและไม่อาจมี
ดุลพนิจเลือกใช้มาตรการที่เหมาะสมในการปฏิบัติติต่อเด็กและเยาวชนอย่างทันท่วงทีและ
ิ
มีประสิทธิภาพ จากการศึกษาวิเคราะห์พบว่า ในความผิดไม่รุนแรนในขั้นตอนก่อนแจ้งข้อกล่าวหา
ื่
กฎหมายของประเทศแคนนาดาให้อานาจเจ้าพนักงานต ารวจมีดุลพนิจเลือกใช้มาตรการทางเลือกอน
ิ

ในการปฏิบัติต่อเด็กและเยาวชนที่กระท าความผิดไม่รุนแรง เช่น การไม่ด าเนินการใด ๆ การว่ากล่าว
ตักเตือน การส่งตัวไปเข้าโครงการบ าบัดรักษา เป็นต้น มาตรการดังกล่าวเป็นมาตรการทางเลือกอนใน
ื่

 รป.บ.(ตร.)(โรงเรียนนายร้อยต ารวจ) น.บ.(มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.) น.ม.(จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) น,บ.ท.