Page 256 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๒๔๓

from the formal court system for many reasons. The writer has already summarized
and recommended the solutions for juvenile justice system in Thailand.

Keyword: extrajudicial measures; alternative measures; restorative justice

๑. ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหา

การพัฒนา การส่งเสริมและแก้ไขปรับปรุงพฤติกรรมของเด็กและเยาวชนผู้กระท าความผิด

กฎหมายที่มีโทษทางอาญา รวมถึงเด็กและเยาวชนที่มีพฤติกรรมเกี่ยวข้องกับการกระท าความผิด
กฎหมาย และเด็กและเยาวชนที่อยู่ในกลุ่มของบุคคลที่มีแนวโน้มและเสี่ยงต่อการกลายเป็นเด็กและ

เยาวชนที่จะกระท าความผิดในอนาคต (Juvenile Delinquency) เป็นสิ่งส าคัญเนื่องจากเด็กและ
เยาวชนเป็นทรัพยากรบุคคลที่ส าคัญสุดของประเทศที่จะเจริญเติบโตต่อไปในอนาคตและเป็นก าลัง

ั
ส าคัญในการช่วยกันพฒนาครอบครัว ชุมชม สังคมและประเทศไทย ให้มีความเจริญก้าวหน้าและมี
ั
อารยธรรมทัดเทียมนานาอารยประเทศ ดังปรากฏอยู่ในแผนพฒนาประเทศทุกฉบับรวมถึงฉบับปัจจุบัน
ยังคงให้ความส าคัญในการพัฒนาเด็กและเยาวชนตั้งแต่เยาววัย แต่อย่างไรก็ตามจนถึงปัจจุบันปัญหาเด็ก

และเยาวชนกระท าความผิด (Juvenile Delinquency) ยังคงเป็นปัญหาส าคัญที่ยังไม่สามารถแก้ไขได้

เมื่อมาศึกษาดูรายงานสถิติคดีศาลยุติธรรมทั่วราชอาญาจักร ประจ าปี พ.ศ. ๒๕๕๐ มีคดี
ิ
ิ
เข้าสู่กระบวนการพจารณาพพากษาคดีของศาลเยาวชนและครอบครัวทั่วราชอาณาจักร จ านวน
๑
๓๓,๖๕๐ คดี ประจ าปี พ.ศ. ๒๕๕๕ มีคดีเด็กและเยาวชนถูกกล่าวหาว่ากระท าความผิดเข้าสู่ขั้นการ
ิ
การตรวจจับจ านวน ๓๔,๓๑๑ คดี และมีคดีเข้าสู่กระบวนการพจารณาพพากษาคดีของศาลเยาวชน
ิ
๒
และครอบครัวทั่วราชอาณาจักร จ านวน ๒๕,๓๓๓ คดี และประจ าปี พ.ศ. ๒๕๖๓ มีคดีเข้าสู่
ิ
ิ
กระบวนการพจารณาพพากษาคดีของศาลเยาวชนและครอบครัวทั่วราชอาณาจักร จ านวน ๑๓,๔๕๐
๓
คดี จากสถิติดังกล่าวแสดงให้เห็นในแต่ปีละยังคงมีเด็กและเยาวชนที่กระท าความผิดกฎหมายที่เป็น
ี่
จ านวนมากทั้งบุคคลที่ถูกศาลเยาวชนและครอบครัวออกหมายจับกุมตัวและทถูกส่งตัวเข้าสู่กระบวนการ
พจารณาพพากษาคดีของศาล ปัญหาดังกล่าวนี้ย่อมต้องส่งผลกระทบต่อหน่วยงานในกระบวนการ
ิ
ิ
ิ
ั
ยุติธรรมทั้งระบบ ตั้งแต่เจ้าพนักงานต ารวจ อยการ ศาล พนักงานคุมประพฤติและสถานพนิจและ
คุ้มครองเด็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกระบวนการยุติธรรมเกี่ยวกับเด็กและเยาวชนที่กระท าความผิด
กฎหมายที่มีโทษทางอาญาของประเทศไทย ยังคงมุ่งเน้นที่จะแก้ไปปัญหาดังกล่าวโดยใช้วิธีการ

กระบวนการยุติธรรมทางอาญาตามขั้นตอนปกติ คือการ จับกุมตัว แจ้งข้อกล่าวหา สอบสวน ส่งตัวเด็ก

และเยาวชนผู้ถูกกล่าวหาว่ากระท าความผิดไปยังสถานพนิจและคุ้มครองเด็ก และพนักงานอยการส่ง
ิ
ั
ิ
ส านวนพร้อมตัวเด็กและเยาวชนเข้าสู่กระบวนการพจารณาพพากษาของศาลอย่างเป็นทางการ
ิ

๑ รายงานสถิติคดีศาลยุติธรรมทั่วราชอาญาจักร ประจ าปี พ.ศ. ๒๕๕๐, หน้า ๑๙๗
๒ รายงานสถิติคดีศาลยุติธรรมทั่วราชอาญาจักร ประจ าปี พ.ศ. ๒๕๕๕, หน้า ๒๒๙ และหน้า ๒๔๔
๓ รายงานสถิติคดีศาลยุติธรรมทั่วราชอาญาจักร ประจ าปี พ.ศ. ๒๕๖๓, หน้า ๒๕