Page 260 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 260
๒๔๗
๒. แนวคิด ทฤษฎีและหลักกฎหมายที่เกี่ยวกับการปฏิบัติติต่อเด็กและเยาวชนโดยไม่ผ่าน
กระบวนการทางศาล
๑. สิทธิเด็กและเยาวชนกับอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก(Convention on the Right of
the Child)
ั
ประเทศไทยเข้าเป็นภาคีสมาชิกของอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก ดังนั้นจึงมีพนธกรณีที่ต้อง
อนุวัติกฎหมายภายในประเทศที่เกี่ยวกับการปฏิบัติต่อเด็กและเยาวชนที่กระท าผิดกฎหมายที่มีโทษทาง
อาญาทั้งระบบ โดยเฉพาะกระบวนการที่ส่งเสริมให้เจ้าหน้าที่ของรัฐปฏิบัติต่อเด็กและเยาวชนโดยไม่ต้อง
ึ
ผ่านกระบวนการยุติธรรมทางศาล โดยรัฐภาคีพงให้หลักประกันว่าเด็กจะไม่ถูกทรมานหรือถูกปฏิบัติหรือ
ิ
ถูกลงโทษที่มีลักษณะโหดร้ายทารุณ ไร้มนุษยธรรม หรือถูกลิดรอนอสระเสรีภาพโดยไม่ชอบด้วย
กฎหมายหรือโดยพลการ การจับกุม กักขังหรือจ าคุกจะต้องเป็นไปตามบทกฎหมายและใช้เป็น
“มาตรการสุดท้าย” เท่าที่จ าเป็นและระยะเวลาควบคุมกักขังหรือจ าคุกจะต้องให้มีความเหมาะสมกับ
ื้
ู
๑๗
สภาพความผิดและอายุของเด็ก รัฐภาคีพงส่งเสริมแก้ไขฟนฟเด็กและเลือกใช้มาตราการอนที่
ื่
ึ
เหมาะสมในการปฏิบัติต่อเด็กโดยไม่ต้องผ่านกระบวนการยุติธรรมทางศาล มีการส่งเสริมการใช้
มาตรการที่เหมาะสมทั้งปวงที่จะส่งเสริมการฟนฟูทั้งร่างกายและจิตใจและการกลับคืนสู่สังคมของเด็กที่
ื้
ั
ได้รับเคราะห์จากการละเลยในรูปแบบใด ๆ การแสวงหาประโยชน์ การกระท าอนมิชอบ การทรมาน
ู
ื้
หรือการลงโทษ เป็นต้น การแก้ไขฟนฟหรือการกลับคืนสู่สังคมจะเกิดขึ้นในสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริม
สุขภาพ การเคารพตนเองและศักดิ์ศรีของเด็ก และนอกจากนี้รัฐภาคีจะหาทางส่งเสริมให้มี
๑๘
การตรากฎหมาย ก าหนดกระบวนวิธีพจารณา จัดตั้งหน่วยงานและสถาบันซึ่งจะใช้เป็นการเฉพาะเด็กที่
ิ
ถูกกล่าวหา ตั้งข้อหา หรือถูกถือว่าได้ฝ่าฝืนกฎหมายอาญา โดยเฉพาะอย่างยิ่งและเมื่อเห็นว่าเหมาะสม
และเป็นที่พงปรารถนาให้ก าหนดมาตรการที่จะใช้กับเด็กเหล่านั้น “โดยไม่ต้องผ่านกระบวนการ
ึ
ทางตุลาการ” ทั้งนี้โดยมีเงื่อนไขว่าสิทธิมนุษยชนและการคุ้มครองตามกฎหมายจะได้รับการเคารพอย่าง
เต็มที่อยู่ การด าเนินการต่าง ๆ เช่น ค าสั่งให้มีการดูแล แนะแนวและควบคุม การให้ค าปรึกษา การ
ภาคทัณฑ์ การอปการะดูแล แผนงานการศึกษาและฝึกอบรมวิชาชีพและทางอนอกเหนือจากการให้
ื่
ุ
ื่
สถาบันเป็นผู้ดูแลจะต้องมีไว้เพอประกันว่า เด็กจะได้รับการปฏิบัติในลักษณะที่เหมาะสมแก่ความ
๑๙
เป็นอยู่ที่ดีของเด็กและได้สัดส่วนกับทั้งสภาพการณ์และความรับผิดชอบ
๒. ความหมาย ขอบเขตและเหตุผลของการปฏิบัติต่อเด็กและเยาวชนโดยไมต้องผ่าน
่
กระบวนการยุติธรรมทางศาล (Nonjudicial Handing)
๑๗ อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก, มาตรา ๓๗
๑๘ เรื่องเดียวกัน, มาตรา ๓๙.
๑๙ เรื่องเดียวกัน, มาตรา ๔๐(๓)(ข).
