Page 261 - วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชํานัญพิเศษ

ฉบับพิเศษ ประจำ�ปี 2564

10
ข้ามชาติมีสิทธิใช้ หรือการให้บริการของวิสาหกิจข้ามชาติแก่คู่สัญญา สถานประกอบการถาวร
ตามแนวทางของ OECD และ UN ดังกล่าวจึงประกอบไปด้วย เงื่อนไข 3 ประการ ประการแรก
ิ
ุ
ี
ั
ั
ึ
ิ
ิ
การปรากฏตวทางเศรษฐกจของวิสาหกจข้ามชาตในระดบหน่งไม่ว่าโดยตรงหรือผ่านบคคลท่สาม
ประการที่สอง วิสาหกิจข้ามชาติได้รับเงินได้ และประการที่สาม ความเชื่อมโยงกันระหว่างการ
11
ปรากฏตัวทางเศรษฐกิจและเงินได้นั้น
ู
ี
่
ุ
็
ี
อย่างไรกตาม ด้วยความก้าวหน้าทางเทคโนโลยและต้นทนทางเทคโนโลยทถกลง
ี
ทําให้การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร ตลอดจนสินค้าและบริการผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ตด้วยช่อง
ทางออนไลน์ต่าง ๆ ทําได้ง่ายและประหยัดค่าใช้จ่ายมากขึ้น รูปแบบการประกอบธุรกิจในช่วง
ี
ี
หลายสิบปีท่ผ่านมาจึงเปล่ยนแปลงไปในทิศทางท่สถานประกอบการถาวรตามแนวทางของ
ี
OECD และ UN ถูกลดบทบาทลงไปเรื่อย ๆ การปรากฏตัวทางกายภาพของวิสาหกิจข้ามชาติ
ในยุคดิจิตอลกลายเป็นสิ่งไม่จําเป็นต่อการประกอบธุรกิจหลาย ๆ ประเภทในปัจจุบันอีกต่อไป
ตัวอย่างเช่น วิสาหกิจข้ามชาติอาจก่อตั้งขึ้นในประเทศถิ่นที่อยู่ประเทศใดประเทศหนึ่ง จากนั้น
ประกอบธุรกิจกับประเทศท่เป็นคู่สัญญาแห่งอนุสัญญาภาษีซ้อนกับประเทศถ่นท่อยู่ผ่านวิธีการ
ี
ิ
ี
ทางอิเล็กทรอนิกส์ เช่น การส่งซ้อสินค้า ชําระเงิน และออกใบเสร็จรับเงินให้แก่ลูกค้าในประเทศ
ื
ั
คู่สัญญา โดยวิสาหกิจข้ามชาติอาจจะไม่จําต้องจัดต้งสํานักงาน สาขา โรงงาน สถานบริหารจัดการ
ั
หรอตัวแทนใด ๆ ทอาจมีลักษณะเป็นสถานประกอบถาวรตามอนุสัญญาภาษีซ้อนในประเทศ
ื
่
ี
คู่สัญญาเลย แต่ใช้วิธีการประกอบธุรกิจรูปแบบต่าง ๆ เช่น การว่าจ้างให้ผู้ประกอบการค้าท้องถ่น
ิ
ในประเทศคู่สัญญาเป็นผู้ผลิต จัดเก็บสินค้า และส่งมอบสินค้าให้แก่ลูกค้าในประเทศคู่สัญญา
ี
แทนตน โดยวิสาหกิจข้ามชาติพยายามหลีกเล่ยงไม่เข้าไปมีส่วนในการบริหารจัดการ ควบคุม
ั
ดูแล หรือส่งการผู้ผลิต ผู้จัดเก็บสินค้า หรือผู้จัดส่งสินค้าท่ตนว่าจ้าง เพ่อไม่ให้บุคคลเหล่านั้น
ี
ื
กลายเป็นสถานประกอบการถาวรของตน หรือวิสาหกิจข้ามชาติอาจเป็นเพียงคนกลางในการ
12
รับและส่งรายการสั่งซื้อสินค้าระหว่างลูกค้ากับพ่อค้ารายย่อยในประเทศคู่สัญญาหรือกับพ่อค้า
ี
ี
รายย่อยในประเทศท่สามผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต โดยท่ลูกค้ากับพ่อค้ารายย่อยจะจัดส่งสินค้า
ิ
ิ
กันเอง ส่วนวิสาหกจข้ามชาตได้ส่วนแบ่งของกําไรจากการค้าขายระหว่างลกค้ากับพ่อค้ารายย่อย
ู
ี
ี
ื
ดังกล่าวหรือค่าตอบแทนอ่นตามแต่ท่ตกลงกับพ่อค้ารายย่อย โดยวิสาหกิจข้ามชาติหลีกเล่ยง
10 United Nation and OECD, Ibid., Chapter II Definitions, Article 5.
11 Angela Carolina Vaca Bohorquez, op.cit., p.92.
ิ
ิ
12 สรรค์ ตนตจตตานนท์, “แนวทางการกาหนดถงการมอย่ของสถานประกอบการถาวนในกรณบรษทข้ามชาต ิ
ั
ั
ี
ึ
ี
ู
ั
ํ
เข้าดําเนินธุรกรรมในประเทศแหล่งเงินได้โดยวางแผนภาษีเพ่อหลีกเล่ยงการเสียภาษีเงินได้ท่ได้รับจากกําไรธุรกิจ”, นเรศวรวิจัย
ี
ื
ี
ครั้งที่ 12 : วิจัยและนวัตรกรรมกับการพัฒนาประเทศ, น. 1222-1228.
259