Page 204 - นิตยสารดุลพาห เล่มที่ ๑-๒๕๖๑-กฎหมายฯ

´ØžÒË

ก. การผาตัดนี้มีอัตราประสบความสําเร็จและคนไขรอดชีวิตรอยละ ๙๐

ข. การผาตัดนี้มีอัตราคนไขเสียชีวิต ๑๐ คน จาก ๑๐๐ คน

คนสวนใหญจะรูสึกวาการผาตัดในขอ ข. อันตรายกวาในขอ ก. ทั้งที่จริงแลว อัตรา
ผูรอดชีวิตและเสียชีวิตของทั้งสองขอเหมือนกัน ที่เปนเชนนี้เพราะระบบที่ ๑ ในสมองของเรา

“ไว” ตอความคิดเกี่ยวกับการสูญเสียมาก เมื่อประโยค ข. “วางกรอบ” ใหสมองเรา
คิดเกี่ยวกับความตายซึ่งเปนการสูญเสียที่รายแรง ระบบที่ ๑ จึงตื่นตูมตามธรรมชาติและ

กระตุนใหเราเกิดความหวาดกลัวจนมีอิทธิพลตอการตัดสินใจของเราในที่สุด และกลไกนี้
ก็ไดรับการยืนยันแลวจากนักประสาทวิทยาศาสตร (neuroscientist) ที่พบวาสมองในสวน

อมิกดาลา (amygdala) ซึ่งทํางานเกี่ยวกับอารมณและความกลัวของเราโดยอัตโนมัติ

เปนสวนที่เกิดปฏิกิริยามากที่สุดเมื่อเราตัดสินใจตาม “กรอบ” ที่ถูกวางไว
๑๑

เมื่อรูเชนนี้แลว นักกฎหมายเราเองจึงตองระวังไมตกเปนเหยื่อของอคติจากการ
“วางกรอบ” ที่เนนแตดานความสูญเสีย ซึ่งอาจทําใหเราผิดหลงตัดสินไปวาการกระทํา

บางอยางไมปลอดภัยและไมระมัดระวัง ทั้งที่จริงคอนขางปลอดภัยและใชความระมัดระวัง
อยางดีแลว

(๓) การคิดลัดโดยใชภาพจําหรือขอมูลที่สมองจําได (availability heuristic)

เมื่อใดก็ตามที่เราตองประเมินความถี่ของเหตุการณหนึ่งๆ วาเกิดขึ้นบอยครั้งเพียงใด
โดยเฉพาะในแงของการประเมินความเสี่ยงวามีความเสี่ยงที่จะเกิดมากเพียงใด และความ

เสี่ยงนั้นรุนแรงหรือไมแลว แทนที่สมองเราจะใชบริการของระบบที่ ๒ ซึ่งคงตองขอเรียกดู
สถิติที่เกี่ยวของ ฯลฯ สมองเรากลับยินดีจะใชบริการของระบบที่ ๑ ซึ่งหาคําตอบอยาง

รวดเร็วใหได ดวยการขุดเขาไปในความทรงจําของเราวา เราเคยเห็นหรือเคยไดยินเกี่ยวกับ
เหตุการณอันเปนความเสี่ยงนั้นบอยครั้งเพียงใด และภาพหรือเรื่องราวของเหตุการณนั้น

เดนชัดในความทรงจําของเรามากแคไหน

เมื่อสมองใชวิธีคิดลัดเชนนี้ จึงไมนาประหลาดใจที่เมื่อใหประเมินความเสี่ยงของ

ภัยที่เดนดังอยางเครื่องบินตกหรือสึนามิ คนสวนใหญจะประเมินวาภัยดังกลาวรุนแรง
กวาสถิติที่เปนจริง บอยครั้งก็มากกวาสถิติอุบัติเหตุทางรถเสียอีก (ทั้งที่ความจริงแลวมีคน

ññ. Í‹Ò¹¢‹ÒÇ¡ÒÃÇԨѢͧ¹Ñ¡»ÃÐÊÒ·ÇÔ·ÂÒÈÒÊμϨҡÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ University College London ªÔé¹¹Õéä´Œ·Õè
http://www.ucl.ac.uk/news/news-articles/0905/09050505 (Ê׺¤Œ¹Çѹ·Õè ñò ¡Ã¡®Ò¤Á òõöñ).

มกราคม - เมษายน ๒๕๖๑ ๑๙๓