Page 150 - Thesis PhD Anger by Chaichana

๑๓๑

ก้อนดิน ท่อนไม้และศัสตรา แม้ในข้อนั้น เธอควรละฉันทะและวิตกอันอาศัยเรือนเสีย เธอควร
สำเหนียกอย่างนี้ว่า “จิตของเราจักไม่แปรผัน เราจักไม่เปล่งวาจาชั่วหยาบ และจักอนุเคราะห์ด้วยสิ่ง

๒๑
ที่เป็นประโยชน์อยู่อย่างผู้มีเมตตาจิต ไม่มีโทสะ” ผัคคุนะเธอควรสำเหนียกอย่างนี้แล
บุคคลชื่อว่าผู้ไม่โกรธ คำว่า ไม่โกรธ ในคำว่า มุนีพึงเป็นผู้มีสัจจะ ไม่คะนอง ไม่มีความ

หลอกลวง ปราศจากวาจาส่อเสียด ไม่โกรธ ข้ามพ้นความโลภอันชั่วและความหวงแหนได้แล้ว อื่น
ความโกรธย่อมเกิดได้เพราะเหตุ ๑๐ อย่าง ความโกรธนั้นผู้ใดละได้แล้ว ตัดขาดได้แล้ว ทำให้สงบได้

ี
แล้ว ระงับได้แล้ว ทำให้เกิดขึ้นไม่ได้อก เผาด้วยไฟคือญาณแล้ว ผู้นั้นตรัสเรียกว่า ผู้ไม่โกรธ บุคคลชื่อ
ว่าผู้ไม่โกรธ เพราะละความโกรธได้แล้ว

บุคคลชื่อว่าผู้ไม่โกรธ เพราะกำหนดรู้วัตถุแห่งความโกรธได้แล้ว บุคคลชื่อว่าผู้ไม่โกรธ

เพราะตัดเหตุแห่งความโกรธได้แล้ว การแผ่เมตตาจิตอันไพบูลย์ โอวาทอุปมาด้วยเลื่อย ภิกษุ
๒๒
ทั้งหลาย หากพวกโจรผู้ประพฤติต่ำทราม จะพึงใช้เลื่อยที่มีที่จับ ๒ ข้างเลื่อยอวัยวะน้อยใหญ่ ผู้มีใจ

คิดร้ายแม้ในพวกโจรนั้น ก็ไม่ชื่อว่าทำตามคำสั่งสอนของเรา เพราะเหตุที่อดกลั้นไม่ได้นั้น แม้ในข้อนั้น
เธอทั้งหลายควร สำเหนียกอย่างนี้ว่า “จิตของเราจักไม่แปรผัน เราจักไม่เปล่งวาจาชั่วหยาบ และจัก

อนุเคราะห์ด้วยสิ่ง ที่เป็นประโยชน์อยู่อย่างผู้มีเมตตาจิต ไม่มีโทสะ เราจักแผ่เมตตาจิตไปให้บุคคลนั้น

อยู่ และเราจักแผ่ เมตตาจิตอันไพบูลย์ เป็นมหัคคตะ ไม่มีขอบเขตไม่มีเวร ไม่มีความเบียดเบียนไปยัง
สัตว์โลกทุกหมู่ เหล่าอันเป็นอารมณ์ของเมตตาจิตนั้นอยู่” ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายควรสำเหนียก

๒๓
ด้วยอาการ ดังกล่าวมานี้
เพียรป้องกันบาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดมิให้เกิด ภิกษุสร้างฉันทะ พยายาม ปรารภ ความ

เพียร ประคองจิต มุ่งมั่นเพื่อป้องกันบาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดมิให้เกิด เป็นอย่างไร บรรดา ธรรม

เหล่านั้น บาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด เป็นไฉน อกุศลมูล ๓ คือ โลภะ โทสะ โมหะ และกิเลสที่ ตั้งอยู่
ในฐานเดียวกับอกุศลมูลนั้น ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ที่ สัมปยุต

ด้วยอกุศลมูลนั้น และกายกรรม วจีกรรม มโนกรรมที่มีอกุศลมูลนั้นเป็นสมุฏฐานธรรมเหล่านี้ เรียกว่า
บาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ภิกษุสร้างฉันทะ พยายาม ปรารภความเพียร ประคองจิต มุ่งมั่น เพื่อ

๒๔
ป้องกันบาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดมิให้เกิดด้วยประการฉะนี้

๒๑ ม.มู. (ไทย) ๑๒/๒๒๔/๒๓๕-๕๕๔.
๒๒ ขุ.ม. (ไทย) ๒๙/๑๗๖/๕๐๓-๖๒๐.

๒๓ ม.มู. (ไทย) ๑๒/๒๓๒/๒๔๔-๕๕๔.
๒๔ อภิ.วิ. (ไทย) ๓๕/๓๙๑/๓๒๘-๖๙๐.