Page 66 - Thesis PhD Anger by Chaichana

๔๘

๑๑) ทำให้อวัยวะน้อย ใหญ่หลุดไป
๑๒) ทำให้ชีวิต (ผู้อื่น) ดับ

๗๑
๑๓) ฆ่าผู้อื่น แล้วจึงฆ่าตน (ความโกรธขั้นสูงสุด)
การแสดงออกของความโกรธเหมือนเพลิงไฟที่คอยเผาไหม้จิตใจให้มืดบอด ผู้โกรธย่อมไม่

รู้จักประโยชน์ของตนและของผู้อื่น คนโกรธย่อมก่อกรรมที่ทำได้ยากเหมือนทำได้ง่าย คนโกรธฆ่าใคร
ต่อใครก็ได้

๒.๒.๙ การแสดงความโกรธทางกาย วาจา และใจ

จากการศึกษาในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท แสดงลักษณะของความโกรธ ไว้ดังนี้

๑) การแสดงความโกรธทางกาย

ในพระพุทธพจน์ มีใจความตอนหนึ่งว่า

...ภิกษุใดเป็นผู้มักโกรธ ผูกโกรธไว้ ภิกษุนั้นไม่มีความเคารพ ภิกษุใดไม่มีความเคารพ ไม่มี

ความยำเกรงในพระศาสดา ในพระธรรม ในพระสงฆ์ และไม่ทำสิกขาให้บริบูรณ์ ภิกษนั้นย่อมกอ
่
ุ
การวิวาทให้เกิดขึ้นในสงฆ์ ซึ่งเป็นไปเพื่อไม่ใช่เกื้อกูลแก่คนหมู่มาก เพื่อไม่ใช่สุขแก่คนหมู่มาก
๗๒
เพื่อไม่ใช่ประโยชน์แก่คนหมู่มาก เพื่อไม่เกื้อกูลเปลื้องทุกข์แก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย
การแสดงความโกรธทางกาย ปรากฏดังนี้

(๑) ความโกรธมีลักษณะไม่อดทน ถึงจะน้อยก็จะมากได้และต่อไปก็จะเพิ่มพนยิ่งขึ้น
ู
เป็นความขัดข้องใจ มีความคับแค้นใจเป็นอันมาก คนถูกโทสะครอบงำ มีวาจาหยาบคาย ต่อไปก็ประ

๗๓
หมัดตบตีกัน ใช้ท่อนไม้ประหารกัน ที่สุดก็จะใช้ศัสตราประหัตประหารกัน
(๒) ความโกรธมีลักษณะของการผูกเวร คือ เมื่อพวกท่านขอโทษอยู่ หากบุคคลใดไม่

ยอมยกโทษให้ ยังมีความโกรธอยู่ภายใน มีความแค้นเคืองหนักบุคคลนั้น ชื่อว่าย่อมผูกเวร เราไม่ชอบ

ใจเวรนั้นจึงยกโทษให้แกท่านทั้งหลาย
่
๗๔

๗๑ ขุ.ม. (ไทย) ๒๙/๓๘๔/๑๙๙.
๗๒ ม.อุ. (ไทย) ๑๔/๔๔/๕๓-๕๑๐.

๗๓ ขุ.ชา.ทสก. (ไทย) ๒๗/๑๖/๓๒๓-๖๓๖.
๗๔ สํ.ส. (ไทย) ๑๕/๓๕/๔๗-๓๙๖.