Page 71 - Thesis PhD Anger by Chaichana

๕๓

ตายแล้วเขาจึงไปเกิดในอบาย ทุคติ วินิบาต นรก ฉะนั้น โทสัคคินี้ จึงเป็นสิ่งที่ควรละ ควรเว้น ไม่ควร
๙๔
เสพ

โทสะก่อให้เกิดสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์โทสะทำให้จิตกำเริบ โทสะเป็นภัยที่เกิดภายในคน
(ส่วนมาก) ไม่รู้จักภัยนั้น คนโกรธไม่รู้จักผล คนโกรธไม่รู้จักเหตุ ความโกรธครอบงำนรชน เมื่อใด

ความมืดบอดย่อมมีเมื่อนั้น ส่วนผู้ใดละโทสะได้ ไม่ขัดเคืองในอารมณ์ที่เป็นเหตุแห่งความขัดเคือง
๙๕
โทสะจะถูกอริยมรรคละได้เด็ดขาดไปจากผู้นั้น เหมือนผลตาลสุกหลุดจากขั้ว ฉะนั้น

ั้
ุ
ธรรม ๕ ประการ ย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่พอใจ ภิกษุทงหลาย ภิกษผู้เถระ ประกอบด้วย
ธรรม ๕ ประการ ย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่พอใจ ไม่เป็นที่เคารพ และไม่เป็นที่ยกย่อง ของเพื่อน
พรหมจารีทั้งหลาย ธรรม ๕ ประการ อะไรบ้าง คือ ๑. เป็นผู้ไม่ปราศจากราคะ ๒. เป็นผู้ไม่ปราศจาก

โทสะ ๓. เป็นผู้ไม่ปราศจากโมหะ ๔. เป็นผู้ลบหลู่คุณท่าน ๕. เป็นผู้ตีเสมอ
๙๖
สรุปเบื้องต้นได้ว่า เมื่อบุคคลผู้มีความโกรธเกิดขึ้นแล้วจะก่อให้เกิดโทษ ทางกาย คือ ย่อม
ประพฤติทุจริตทางกาย ก่อทุกข์แก่ผู้อื่น ด้วยการเบียดเบียน จองจำ ทำให้เสียทรัพย์ ความโกรธ

เกิดขึ้นแล้วย่อมทำให้เป็นคนมืด บอดด้วยสติปัญญา ไม่รู้จักเหตุและผล หลังจากตายแล้วเขาจึงไปเกิด

ในอบาย ทุคติ วินิบาต นรก

๒) โทษของความโกรธทางวาจา ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทพบโทษของความ

โกรธทางวาจา ดังนี้ โทสะจัดเป็นอกุศลมูล กรรมที่บุคคลผู้มีโทสะทางวาจา จัดเป็นอกุศลกรรม แม้
กรรมของบุคคลผู้มีโทสะ ถูกโทสะครอบงำ มีจิตถูกโทสะกลุ้มรุมก่อทุกข์ให้เกิดขึ้นแก่ ผู้อื่นด้วยเรื่องที่

ไม่จริง ด้วยการเบียดเบียน ติเตียน หรือขับไล่ โดยอวดอ้างว่า “เรามีกำลัง ทรงพลัง” ก็จัดเป็น

๙๗
อกุศลกรรม
ิ
พระพุทธเจ้าตรัสว่า “พราหมณ์ธัมมกะ” ผู้ใดมีจิตถูกโทสะประทุษร้ายพึงด่า พึงบริภาษครู
ทั้ง ๖ นี้ผู้เป็นเจ้าลัทธิ ผู้ปราศจากความกำหนัดในกามทั้งหลาย มีบริวารหลายร้อยคน พร้อมทั้งหมู่
สาวก ผู้นั้นพึงประสพสิ่งที่มิใช่บุญเป็นอันมาก ผู้ใดมีจิตถูกโทสะประทุษร้าย พงด่า บริภาษบุคคลผู้ถึง
ึ
พร้อมด้วยทิฏฐิคนเดียว ผู้นั้นย่อมประสพสิ่งที่มิใช่บุญมากกว่าบุคคลผู้ด่าบริภาษครู ทั้ง ๖ นั้น ข้อนั้น

เพราะเหตุไร เพราะเราไม่กล่าวว่า การขุดโค่นคุณความดีของตนเช่นนี้ จะมีภายนอก ศาสนานี้ เหมือน

๙๔ องฺ.สตฺตก. (ไทย) ๒๓/๔๗/๗๓-๕๖๔.
๙๕ ขุ.อิติ. (ไทย) ๒๕/๘๘/๔๕๗-๗๘๔.

๙๖ องฺ.ปญฺจก. (ไทย) ๒๒/๘๒/๑๕๐-๖๔๔.
๙๗ องฺ.ทุก. (ไทย) ๒๐/๗๐/๒๗๕-๔๑๑.