Page 96 - Thesis PhD Anger by Chaichana
P. 96
๗๘
ให้อภัยในสิ่งที่คนอื่นทำไม่ดีกับเรา ไม่จองเวร หรือพยาบาทกัน ส่วนการถวายทานที่สังคมส่วนใหญ่
เข้าใจกัน คือ ปาฏิปุคคลิกทาน การให้เจาะจง และสังฆทาน ให้โดยไม่มุ่งหวังเจาะจงเฉพาะแก่
พระภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง ในคัมภีร์กล่าวว่า การให้ทานที่ไม่เจาะจง มีผลอานิสงส์มาก ขึ้นอยู่กับเจตนา
ของผู้ให้ทานเป็นสำคัญ อย่างไรก็ตามหากสังคมไทยยุคปัจจุบันยังมีบุคคลที่ให้ทานย่อมช่วยพัฒนา
ประเทศ เริ่มต้นจาก ระดับครอบครัว ระดับสังคม ระดับประเทศ และ ระดับนานาชาติ และยิ่งไปกว่า
๑๓๘
นั้นการให้อภัยทานเป็นการให้สูงสุดที่เป็นปัจจัยเข้าถึงพระนิพพาน
กษิรา เทียนส่องใจ ได้วิจัย การศึกษาวิเคราะห์อภัยทานเพื่อการจัดการความขัดแย้งใน
สังคมไทยปัจจุบัน ผลการวิจัยพบว่า ๑. ความขัดแย้งเป็นธรรมชาติของมนุษย์เป็นผลให้สังคมไทยใน
ปัจจุบันกำลังเกิดปัญหาความขัดแย้งในหลาย ๆ ด้าน ได้แก่ ปัญหาทางการเมือง ปัญหานโยบาย
สาธารณะ ปัญหาการแย่งชิง ทรัพยากรธรรมชาติและปัญหาการหย่าร้าง สาเหตุของปัญหาความ
ขัดแย้งสามารถแบ่งตามปัจจัย ภายนอกออกได้เป็น ๕ ประเภทด้วยกัน คือ (๑) ความขัดแย้งด้าน
ข้อมูล (Data Conflict) (๒) ความขัดแย้ง ด้านผลประโยชน์ (Interest Conflict) ๓) ความขัดแย้ง
ด้านความสัมพันธ์ (Relationship Conflict) (๔) ความขัดแย่งด้านโครงสร้าง (Structural Conflict)
และ (๕) ความขัดแย้งด้านคุณค่าหรือค่านิยม (Value Conflict) ในทัศนะของพระพุทธศาสนานั้น
ั
สาเหตุของความขัดแย้งเกิดมาจากการ ปฏิสัมพนธ์ ระหว่างปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายใน สำหรับ
ปัจจัยภายในได้แก่ ปปัญจธรรมคือ ตัณหา มานะ ทิฏฐิ และ อกุศลมูล คือโลภะ โทสะ โมหะ โดย ทิฏฐิ
ทำหน้าที่เป็นแกนกลางของ ปัจจัยภายในที่ทำงานร่วมกัน กับอกุศลมูลในการเกิดความขัดแย้ง ๒.
อภัยทาน มีปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎกว่าเป็นมหาทาน มีความหมายว่า การให้ความ ไม่มีภัย การ
พัฒนาอภัยทานเริ่มที่ สัมมาทิฏฐิ และ สัมมาสังกัปปะ ซึ่งเป็นหลักพื้นฐาน เพื่อให้เกิดอภัยทานที่
ประกอบไปด้วย เมตตาธรรม ขันติธรรม และ ศีล ๕ สําหรับกรอบแนวทางของการ ปฏิบัติของ
อภัยทาน คือ พรหมวิหารธรรม สาราณียธรรม และสังคหวัตถุ ๔ และ ๓) อภัยทานเป็นพทธสันติวิธีที่
ุ
ใช้นำมาเป็นรูปแบบสำหรับจัดการปัญหาความขัดแย้งในสังคมไทยได้ การอภัยทานทางใจเป็นการ
พัฒนาให้มีความอดทน มีความเมตตา ไม่อาฆาตพยาบาทโกรธ อภัยทานทางวาจา คือ การพูดที่ยึด
หลักสัมมาวาจา และการกล่าวคำว่า “ขอโทษ” และ อภัยทานทางกาย คือ การแสดงพฤติกรรมเคารพ
๑๓๙
และให้เกียรติในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
๑๓๘ พระครูพิลาศสุริกิจ (สุริศักดิ์ ธารายศ), “ศึกษาวิเคราะห์การให้ทานในสังคมไทยยุคปัจจุบัน”,
วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, (บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๖๒).
ั
่
๑๓๙ กษรา เทยนสองใจ, “การศกษาวเคราะหอภยทานเพอการจดการความขดแยงในสงคมไทยปจจบน”,
ั
ุ
ั
ั
ั
ึ
ิ
ี
่
ิ
ื
่
์
ั
วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, (บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๐).
