Page 58 - Neşide Dergisi 6.Sayı

varsayımına dayanmaktadır (McCarthy ve diğerleri, 1955: 12). Yapay zekânın makinada
uygulanabilirliğinin bir diğer öncüsü ise sadece bilgisayar bilimleri alanlarının temellerini
atmakla kalmayan, aynı zamanda yapay zekâ gelişmelerinin felsefi yönlerini de araştıran Alan
Turing olduğu ifade edilebilir (Muggleton, 2014: 4).
Yapay zekâ kavramı, ilk kez kullanıldığı 1955 yıllından günümüze kadar, çözülmek istenilen
problemin durumuna bağlı olarak çeşitli alt dallara ayrılmıştır. Bunlar: Yapay sinir ağları
(ANN: Artificial neural networks), bulanık mantık (fuzzy logic), tavlama benzetimi (simulated
annealing), uzman sistemler (expert systems), bilgisayarlı görme (computer vision), genetik
algoritmalar (genetic algorithms), konuşma tanıma (speech recognition), kaotik moldelleme ve
robotik olarak sıralanabilir. Bu alt dalların hepsi yaşantımızda kullandığımız pek çok teknolojik
aletin alt yapısını oluşturmakta ve bu aletler ise insanların hayatlarını kolaylaştırmaktadır
(Civalek, 2003: 40-50).
Yapay zekâ teriminin ilk defa kullanılmasından sonra birçok bilim adamı bu konu üzerinde
çalışmalar yapmıştır. Yıllar içinde gelişen teknolojiler sayesinde yapay zekâ teknolojileri
DOSYA projelerin her safhasında bu teknolojilerin yer alacağını işaret etmektedir (Güllüpınar ve
hayatımızın bir parçası haline gelmiştir. Gelinen nokta, üzerinde çalışılan ve hedeflenen
diğerleri, 2013: 195-216). Yapay zekâ teknolojilerinin geçmişten günümüze dek hayatımızdaki
etkilerinin anlaşılabilmesi için Şekil-1 de uygun bir akış içinde gösterilmiştir. Yapay zekânın
diğerleri, 2013: 195-216). Yapay zekâ tekno-
zekânın etkilerini kronolojik olarak incelediği-
etkilerini kronolojik olarak incelediğimizde, gelişim aşamalarını daha net görebiliriz (URL-16;
mizde, gelişim aşamalarını daha net görebili-
lojilerinin geçmişten günümüze dek hayatı-
URL-3). riz (URL-16; URL-3).
mızdaki etkilerinin anlaşılabilmesi için Şekil-1
de uygun bir akış içinde gösterilmiştir. Yapay

1968 1997
1952 Terry Winogard’s Deep Blue isimli satranç 2009
Yapay zekâ ile satranç tezinde bilgisayarların bilgisayarı dünya satranç Google sürücüsüz araba
oynayabilen ilk İngilizce cümleleri şampiyonu Kasporov’ u geliştirmeye başladı.
program yazıldı. anlayabileceğini
göstermiştir. yendi.

1961 1986 2000 2017
General Motors Honda tarafından Honda akıllı bir insan Deep Mind
tarafından Unimate insansı bir robot robotu olan ASİMO’yu araştırmacıları yapay
isimli ilk ticari robot geliştirmek amacı ile tasarladı. zekaya hafıza eklemeyi
yapıldı gizli bir proje başlattı başardılar.

Şekil 1. Yapay Zekâ Gelişim Evreleri
Şekil 1.Yapay Zekâ Gelişim Evreleri

Dünyada yapay zekâ uygulamalarının gelişimi
URL-21; URL-22). Yapay zekâ uygulamalarının
Dünyada yapay zekâ uygulamalarının gelişimi henüz yeni olmasına rağmen pek çok alanda yeni
ortaya çıkmasından sonra uzun bir süre geç-
henüz yeni olmasına rağmen pek çok alanda
ürünler gelişmesine neden olmaktadır. Bu durum gelecek yıllarda insan zekâsı standartlarına
yeni ürünler gelişmesine neden olmaktadır.
mesine rağmen, bu uygulamaların eğitim ala-
sahip olabilecek bilgisayarların ya da makinelerin, insanların günlük yaşamlarında önemli bir
Bu durum gelecek yıllarda insan zekâsı stan-
nındaki etkisi sınırlı kalmıştır (URL-17). Bu süre
yere sahip olabileceğinin kanıtı olarak gösterilebilir (Russell ve Norvig, 2016: 1-2).
içerisinde yapay zekânın sınıfı tam olarak etki-
dartlarına sahip olabilecek bilgisayarların ya
Günümüzde yapay zekâ teknolojilerinin birçok alanda kullanılmasının yanı sıra eğitim öğretim
da makinelerin, insanların günlük yaşamların-
si altına alamasa bile, kesinlikle bir varlık sağ-
alanında da kendisini göstermeye başladığı söylenebilir. Yapay zekâ teknolojilerin eğitim ve
ladığından söz edebilmek mümkündür (Kar-
da önemli bir yere sahip olabileceğinin kanıtı
öğretim alanında sağlayabileceği yenilikler ve bu yeniliklerin getirdiği pek çok katkının olduğu
olarak gösterilebilir (Russell ve Norvig, 2016:
senti, 2019: 105-106). Son zamanlarda okul
söylenebilir. Aşağıdaki başlığın içeriğinde bu konulardan bahsedilmektedir.
1-2). Günümüzde yapay zekâ teknolojilerinin
terimi artık öğrencilerin ve öğretmenlerin,
4
birçok alanda kullanılmasının yanı sıra eğitim öğretme ve öğrenme faaliyetlerine katılmak
öğretim alanında da kendisini göstermeye için fiziksel ve sanal olarak bir araya geldikleri
başladığı söylenebilir. Yapay zekâ teknoloji- yer olarak tanımlanmaya başlanmıştır (Timms,
lerin eğitim ve öğretim alanında sağlayabile- 2016: 703). Buradaki sanal kavramına yapılan
ceği yenilikler ve bu yeniliklerin getirdiği pek vurguya dikkat edilirse, artık eğitimde yapay
çok katkının olduğu söylenebilir. Aşağıdaki zekâ uygulamalarına yer verilmeye başlandığı
başlığın içeriğinde bu konulardan bahsedil- çıkarımı yapılabilir.
mektedir.
Yapay zekâ uygulamalarının eğitime etkili bir
şekilde nasıl entegre edileceği konusunun
YAPAY ZEKÂ Yapay zekâ uygulamalarının son zamanlarda ve düşünceler üzerinde durulmaktadır. Bu
EĞİTİMDE YAPAY ZEKÂ
hala tartışılmasının yanında birçok tahmin
sağlık, konuşma teknolojisi, enerji, finans ve
tahmin ve düşüncelerin bazıları, yapay zekâ
lojistik gibi çeşitli alanlarda, belirlenen kar-
uygulamalarının sınıf içerisinde sadece öğ-
retmenlerin hangi görevlerinin yerini alabi-
maşık görevleri yerine getirebilmek amacıyla
başarılı bir şekilde kullanıldığı ifade edilebilir
Bu konunun hala tartışılmasına rağmen günü-
(URL-2; Osoba ve Welser, 2017: iii-iv; URL-19; leceği konusunda yoğunlaşmaktadır (URL-9).
56