Page 11 - บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์

10

การแก้ปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจจะดำเนินการตามแผนที่ได้วางไว้ ซึ่งแผนคือเอกสารที่ระบุ
รายละเอียดของการดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจในด้านต่าง ๆ เริ่มตั้งแต่การจัดสรรทรัพยากร การผลิต การ
ลงทุนและการจัดสรรผลผลิตไปสู่ผู้บริโภค รัฐจึงต้องใช้แผนเป็นเครื่องมือในการแก้ปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจ
นักวางแผนจะต้องกำหนดเป้าหมายและความต้องการของรัฐในด้านเศรษฐกิจและไม่ใช่เศรษฐกิจ

ให้ชัดเจน ต้องมีรายละเอียดของข้อมูลที่สมบูรณ์และถูกต้อง เช่น ปริมาณแรงงาน ประเภทของแรงงาน
ปริมาณวัตถุดิบ กำลังการผลิต ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ความต้องการและรสนิยมของผู้บริโภค เป็นต้น
รายละเอียดของข้อมูลเหล่านี้จะช่วยแก้ปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจได้อย่างเหมาะสม ผู้ผลิตและผู้บริโภค

จะต้องปฏิบัติตามแผนที่นักวางแผนได้จัดทำไว ้
ข้อดีและข้อเสียของระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม
ข้อดี มีดังน ี้
ผู้ที่นิยมระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม มีความเห็นว่าการดำเนินงานบางอย่างมีความคล่องตัว เช่น

การยึดกิจการบางอย่างเข้าเป็นของรัฐอาจเป็นประโยชน์ในการขจัดการแข่งขันทางด้านการโฆษณาที่ไร้ประโยชน์
และการล้มเลิกระบบการผูกขาดโดยเอกชนในธุรกิจบางชนิด นอกจากนี้การที่รัฐบาลเข้ามาดำเนินกิจการ
บางอย่างอาจช่วยให้มีการจัดสรรทรัพยากรและมีการกระจายรายได้ที่ดี เพราะรัฐบาลมีเงินเพียงพอที่จะดำเนิน
โครงการต่าง ๆ ที่มีประโยชน์ต่อประชาชนส่วนใหญ่ ซึ่งกิจการเหล่านี้ต้องใช้เงินลงทุนมหาศาล เอกชนจึงไม่ยินดีที่

จะเข้ามาดำเนินการเพราะอาจประสบกับการขาดทุนได้
ข้อเสีย มีดังน ี้
1. ประสิทธิภาพ การวางแผนจากส่วนกลางมักจะไม่มีประสิทธิภาพและอาจผิดพลาดได้ง่าย
ี
เนื่องจากการรวมอำนาจไว้แหล่งเดยว หากผู้วางนโยบายเป็นผู้ที่ไม่มีความสามารถอาจทำให้การตัดสินใจและการ
จัดสรรทรัพยากรไม่เป็นไปตามหลักที่จะก่อให้เกิดประโยชน์มากที่สุดและอาจเกิดการสูญเปล่าได้ อันมีผลทำให้
เศรษฐกิจเกิดการชะงักงันได้
2. เสรีภาพ การที่ประชาชนไม่มีกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินและปัจจัยการผลิต ตลอดจนขาดเสรีภาพใน

การดำเนินการ อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้ประชาชนขาดกำลังใจที่จะปรับปรุงให้กิจการมีประสิทธิภาพมากขึ้น การ
ทำงานของกลไกราคาหรือระบบตลาดไม่มีประสิทธิภาพ เพราะการผลิตสินค้าและบริการส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับการ
ตัดสินใจของผู้วางนโยบายจากส่วนกลาง ซึ่งประชาชนอาจไม่ได้สินค้าหรือบริการที่ตนต้องการ
3. ความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ ขึ้นอยู่กับนโยบายของรัฐบาลเป็นหลัก ทำให้ระบบเศรษฐกิจ
นี้อาจจะมีปัญหาในการพัฒนาเศรษฐกิจ ถ้ารัฐบาลควบคุมกิจการต่าง ๆ มากเกินไปและบางครั้งไม่สามารถ

ควบคุมได้ทั่วถึงจึงเกิดช่องว่างหรือการสูญเปล่าทางเศรษฐกิจ ตลอดจนการดำเนินการที่ไม่มีประสิทธิภาพ ซึ่งมี
ผลทำให้ระบบเศรษฐกิจไม่เจริญก้าวหน้า
4. แรงจูงใจ การขาดแรงจูงใจที่จะกระตุ้นให้ทำการผลิตหรือคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ๆ เพราะเอกชน

ไม่มีกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินหรือปัจจัยการผลิตที่จำเป็นในการผลิตสินค้าและบริการ ตลอดจนไม่สามารถแสวงหา
กำไรจากการดำเนินงานของตน
5. การผลิตสินค้าและบริการ การผลิตหรือการจัดสรรสินค้าและบริการให้แก่ผู้บริโภคอาจไม่ตรงกับ
ความต้องการ เพราะรัฐบาลอาจจะเห็นว่าสินค้าที่ผลิตนั้นเป็นสินค้าฟุ่มเฟือย จึงจำกัดปริมาณการผลิตและหันไป

ผลิตสินค้าอื่นที่รัฐบาลเห็นว่ามีความจำเป็นแทน เช่น เสื้อผ้า ยารักษาโรค เป็นต้น ซึ่งสินค้าเหล่านี้อาจเป็นสินค้า
ที่ผู้บริโภคไม่ต้องการก็ได ้