Page 122 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

3. Coğrafi İşaretli Ürünlerin Bileşenleri

Coğrafi İşaret olgusunun tam olarak anlaşılabilmesi, hangi ürünlerin bu kapsamda

korunabileceği ve hangi ürün ya da uygulamanın bu kapsamda değerlendirilemeyeceği ancak
Coğrafi İşaret bileşenlerinin ayrı ayrı ele alınmasıyla mümkündür. Bu bileşenler; başta coğrafi

alan olmak üzere, ürün, ün / tanınırlık, elde ediliş biçimi (Üretim tekniği), karakteristiklik ve bu
karakteristikliğin coğrafi alan ile olan bağlantısı, ad ve ürün tarihi şeklinde sıralanabilir (Şekil

2). Tarafımızca ortaya konan bu bileşenler çoğu zaman çok daha sınırlı bir şekilde sunulmuştur.
Örneğin; güncel bir çalışmadan yola çıkacak olursak Coğrafi İşaret bileşenleri olarak;

Coğrafi alan + Spesifik ürün = Menşe Adı / Mahreç İşareti

şeklinde son derece yalın ve basit bir şekilde izah edilmiştir (Nathon, 2018: 9). Oysaki söz

konusu uygulamaya malzeme olan ürünlerin tamamı müstesnalığı, medeniyet tarihimiz
boyunca taşıdıkları önem, coğrafi alanla olan her türlü bağı vs. gibi hususlarla pek çok bileşeni

bünyesine almaktadır.

Coğrafi
Alan

Tarihsel Ün
Süreç

Coğrafi

İşaret
Elde Ediliş
Ad
Biçimi

Ürün Karakteristiklik

Şekil 2. Coğrafi İşaretlerin Bileşenleri

a. Yöre / Saha ve Coğrafi Şartlar: Coğrafi İşaret uygulamasının temeli ve

uygulamanın en fazla üzerinde durulan bileşeni bir ürünün kaynağını, ününü, temel özelliğini /