Page 124 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

İşaretler için; Coğrafi Hudut, Coğrafi Alan, Coğrafi Kapsama Alanı kavramlarından biri çok

daha uygun olacaktır. Bilindiği gibi pek çok tarım ürünü başta olmak üzere zanaat ürünü,

Coğrafi İşaret adında geçen yöreyle sınırlı olmayacak şekilde üretilmektedir (Isparta Gülü,
Dentelle de Calais, Afyonkarahisar Haşhaşı, Anamur Muzu gibi). Ayrıca Coğrafi İşaret türleri

göz önüne alındığında zaman zaman ürünün sınırlarını bir ülke, bir il veya sadece bir ilçe de
oluşturabilmektedir. Bir ülkenin veya ilin / şehrin, yöre olarak adlandırılmasının da uygun

olmayacağı bu ve daha önceki husus göz önüne alındığında yöre kavramı yerine belirtmiş
olduğumuz ifadelerin esas alınması daha uygun olacaktır.

Bununla birlikte Coğrafi İşaretler için tayin edilen sınır da çoğu zaman tek bir ürünün
elde edilebildiği bir alan olarak da adlandırılamayabilir. Özellikle de çok geniş bir coğrafi

alanda bu durum daha da geçerlilik kazanmaktadır. Konuyla ilgili Comté üreticisi bir

işletmeden yetkilinin; “Terroir ile ürün arasında bir bağ var. İşte bu yüzden bir tane değil birden
çok Comté bulunmaktadır. Bu, bölgeler arasındaki farklılıklarla ilgili bir durum. Haut-Jura’da

üretilen Comté ile Poligny’de üretilen aynı değildir.” ifadeleri dikkat çekmektedir (Bowen,
2008: 111; İloğlu, 2014: 7).

Coğrafi İşaretlerle ilgili olarak belirlenecek sınırlarda bazı istisna durumlarda “Ülke” de
kabul edilebilmektedir. Esasında bu istisna durumun da zaman zaman sakıncaları söz konusu

olmakla birlikte bazı durumlarda kaçınılmaz olarak kabul edilmek durumundadır. Örneğin;
Kolombiya’da yetiştirilen tüm kahveler Café de Colombia olmasa da isimlendirmede ülke adı

kullanılmıştır. Ülke adının bu şekilde kullanılması söz konusu ürün için o ülkenin her yerinde

rastlanabilecekmiş fikri verdiği için de yanıltıcıdır. Nitekim Kolombiya’nın her yerinde kahve
yetişmemektedir. Konuya Türkiye’den bir örnek vermek gerekirse Türk Rakısı için de tüm

Türkiye, coğrafi sınır olarak işaret edilmiştir. Söz konusu isimlendirmeler esasında doğrudan

doğruya Coğrafi İşaret prensibine aykırı olsa da bazı ürünler için bu gibi istisna durumlar söz
konusu olmuştur.

b. Ürün: Esasında “Ürün” bileşeni “Coğrafi İşaret Uygulamasının Kapsamı”
bölümünde detaylı bir şekilde izah edilmiş olmakla birlikte burada tüm bileşenlerle birlikte

kısaca ele alınmıştır. Coğrafi İşaret uygulamasının somut unsurunu, üretilip tüketilebilen, nihai
ve karakteristik bir ürün oluşturmaktadır. Dünya genelinde söz konusu ürünleri şaraplar ve diğer

alkollü içkiler (Sert ve aromatize içkiler) oluşturmakla birlikte AB ölçeğindeki düzenlemeyle

şaraplar, diğer alkollü içkiler, işlenmiş gıda maddeleri ve tarım ürünleri de bu kapsama dahil
edilmiştir. Türkiye’de ve bazı Eski Dünya ülkelerinde (Hindistan başta olmak üzere) madenler,

zanaat ürünleri ve sanayi ürünleri de Coğrafi İşaret kapsamına alınmaktadır.