Page 25 - 09153309_okumakulturu_kulturveedebiyatbulteni

KÖKLERİN İZİNDE: AHİLİK KÜLTÜRÜ / VESSELAM GAZETESİ ÖZEL SAYI 3 AHİLİK KÜLTÜRÜ

Ahilik Teşkilatının Fonksiyonları ve Osmanlı Şehirlerindeki Etkisi

Selçuklu Devleti Dönemi’nde, Ahilik Teşkilatının artması ve güçlenmesi ile birlikte Ahilik teşkilatı ülkenin
disiplinli sistemi sayesinde halk refaha ve huzura her yerinde mevcut iken, XII. Yüzyıldan itibaren zamanla
kavuşmuştur. Osmanlı kurulduktan sonra da Ahi Üretim bir esnaf Loncası ve Gedik örgütüne dönüşmüşse de;
Birlikleri faaliyetlerini devam ettirmiştir. Osmanlının ahiler fütüvvet ahlâkını devam ettirmeye çalışmışlardır.
ekonomisinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Nitekim Ahiler, XV. ve XVI. yüzyılda Osmanlı A. Ekonomi Fonksiyonu
Devleti’ni, Avrupa karşısında dış ticaret açısından daha 1.Osmanlı şehirlerinin ekonomisinin canlanmasını
üstün bir konuma getirmişlerdir. Onlar sayesinde sağlamışlardır.
Osmanlının toplam ihracat tutarı, o dönemde ithalatından 2.Osmanlı şehirlerinde ticarette meslek çeşitliğinin
fazla olmuştur. olmasını ve artmasını sağlamışlardır.
3.Birçok devletin Anadolu şehirlerinde bulunan ekonomi
Ülke, üretilen her türlü mal ihtiyacını karşılayacak ticaretinden etkilenmesini sağlamışlardır.
kapasiteye sahip olmuştur. İpekli dokuma, deri işleri, dikiş
iğneleri gibi mallar dış piyasalarda çok aranan mallar
arasında yerini almıştır. Küçük sanayinin geliştiği B. İdari-Siyasi Fonksiyonu
Osmanlıda, El sanatları ileri bir seviyeye gelmiştir. Bazı 1.Osmanlıda birçok şehir yöneticisi ve devlet adamları
araştırmalar sonucunda Fransa Kralı, Osmanlı Ahi üyesi olmuşlardır.
Devleti’nden iki milyon düka borç para ve askerî yardım 2.Osmanlı şehirlerinde kaosun çıkmasını engellemişler ve
istemiş, İtalya’nın buğday ihtiyacının Osmanlının gerektiğinde şehir yöneticilerin yerine geçip şehirleri
karşılama durumunda kaldığı, İngiliz Kraliçesi yönetmişlerdir.
Elizabeth’in Osmanlının boyama tekniğini öğrenmek için 3.Şehir yöneticiliğine kimlerin gelebileceğine dair
gizli sanayi ajanlarını göndermeleri gibi durumlar kararlarda görüşlerini belirtmişlerdir.
gösteriyor ki Osmanlı Devleti ekonomik açıdan
Avrupa’dan daha iyi konumda olmuştur. C. Sosyal Fonksiyonu
1.Osmanlı Devleti’nde şehirlerden en küçük yerleşim
Ahiler, Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan yükselişine yerlerine kadar sosyal adaleti götürmeye çalışmışlardır.
kadar siyasî, sosyal, ekonomik, dinî, kültürel hayatın 2.Orta Sandıklar sayesinde Osmanlı şehirlerinde
oluşmasından ve gelişmesinden büyük bir rol oynamıştır. yardımlaşma ve dayanışma anlayışını genişletmişlerdir.
Fars Kültürünün hâkim olduğu Konya’ya karşı Türk
kültürünün cazibe merkezi olarak Kırşehir’de toplanan D. Askeri Fonksiyonu
Ahiler ve diğer derviş-gaziler Osmanlı Devleti’nin 1.Osmanlının kuruluşuna vesile olmuşlardır.
beylikten devlet hâline dönüşmesinde etkin olmuşlardır. 2.Osmanlı Devletinin yeni şehir fetihlerinde rol
almışlardır.
Bunlar ilk fetihlerin gönüllü öncüleri olmuşlardır; çünkü 3.Şehirlerin fetih ordusu olan yeniçeri ordusunun
ilk Osmanlı hükümdarları bu teşkilatın üyesi ve teşkilatın kuruluşunda rol almışlardır.
reisi sayılmıştır. İlk dönemlerde dayanışma ve disiplini
sağlayarak, ticaret ve sanatta Türkmenleri merkez noktaya E. Dini ve Ahlaki Fonksiyonu
alarak iktisadî ve siyasî açıdan devletin “Cihan Devleti” 1.Osmanlı Devleti’nin şehirlerinde, İslâm şehir anlayışına
olmasına kadar büyük başarılar sergilemişlerdir. uygun şehir görünümü vermişlerdir. Bu nedenle şehirlerin
cazibe kentler hâline gelmesini sağlamışlardır.
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Avrupa 2.İslâm dinînin ahlâkını Osmanlı halkına kazandırmaya
Devletlerinin zenginleşmesine bağlı olarak sanayiye çalıştırarak şehir teşkilatlarını oluşturmuşlardır.
yönelmesi ile birlikte hammadde bulmak zorlaşmış ve
bunun sonucu olarak da üretim azalmıştır. F. Mesleki Eğitim Fonksiyonu
1.Mesleğine göre şehirlerde sanatkârlar yetiştirmişlerdir.
Osmanlının erken dönem devlet ve toplumunda önemli bir 2.Her şehirde belirli alanlarda uzmanlaşan ustalar mevcut
rol oynamış; ancak devletin merkezi mutlak hâkimiyetinin olmuştur.

SAYFA 25

Karşıyaka Hacı Fatma Bodur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tarih Bülteni