Page 48 - 60 nam chu nghia & noi niem

LÊ TRÚC KHANH 60 NĂM, CHỮ NGHĨA VÀ NỖI NIỀM
Pháp tại Mỹ Tho, về sống cùng gia đình tôi. Khoảng gần 23 tháng Chạp,
anh cùng một số mấy người cậu, người anh bà con chuẩn bị đầy đủ: dao
làm cỏ, vôi bột quét mộ, gà vịt quay, trái cây, bánh mì, nước uống... rồi
mỗi người một chiếc xe đạp chạy đến Giồng Luông. Tôi thường ao ước
một chuyến đi như thế. Nhưng vì còn nhỏ nên không ai cho tháp tùng với
lý do “đường xa, nắng nôi, cực nhọc”. Anh Hai hứa với tôi: “Vài năm nữa,
em lớn, anh Hai sẽ chở đi theo cho biết mồ mả ông bà dòng họ”. Nhưng
lời hứa đó đã không còn thời gian thực hiện, bởi chỉ mấy năm sau là bắt
đầu cuộc chiến tranh kéo dài gần một phần tư thế kỷ.
Mùa hè 2019 tôi đưa gia đình nhỏ của mình về thăm quê Bến Tre sau
hơn nửa thế kỷ dài xa cách. Lần đó, tôi đã nhờ tài xế dẫn đường tới chợ
Giồng Luông. Ngôi nhà lồng chợ chắc xây dựng lại từ sau 1975, nhưng
trên tấm bandroll căng ngang đã xác định nơi đây thuộc xã Đại Điền. Địa
danh không đổi, tồn tại qua hàng thế kỷ, từ lúc tiền nhân đến đây biến
rừng rậm hoang vu thành một vùng đất giồng cây trái xanh tươi. Nhưng
con đường nào dẫn tới nơi yên nghỉ ngàn thu của ông bà tôi mà trước đây
anh Hai cùng bà con đã nhiều lần đi tảo mộ? Những người thân thuộc,
dòng họ của Ngoại tôi (nghĩa là vẫn có chút tình huyết thống với chúng
tôi) bây giờ còn ai và ở đâu ? Tôi giống như Từ Thức về trần, đứng ngẩn
ngơ giữa vùng đất trời xa lạ. Quá khứ trôi dạt đến phương nào, phải
chăng ở vầng mây trắng kia đang bay trên khung trời xã Đại Điền, là bà
Ngoại tôi nhìn xuống đứa cháu của mình muốn tìm lại cội nguồn khi cả
đời lưu lạc ?

Chợ Giồng Luông trước và sau năm 1975. (Ảnh trên Internet)
Ký ức quê nhà bị phủ dày một lớp bụi thời gian. Trong đầu của đứa
bé nhà quê, hình ảnh một thời qua dường như chập chờn sau làn sương
mỏng. Nhưng những con người đó vẫn khắc đậm trong lòng tôi bao ấn
tượng, mà chỉ cần nhắc lại lại hiện ra rõ ràng chi tiết như mới hôm qua.
Trước hết là cô giáo đã dạy cho tôi những nét chữ đầu tiên. Cô không
phải là một giáo viên chánh ngạch, mà chỉ dạy tại nhà. Trong mắt tôi là

51