Page 19 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

B. Znaki pisma

Z dierezą (diérèse) mamy do czynienia wówczas, gdy obie części składowe dyftongu są
wymawiane oddzielnie, stają się dwiema autonomicznymi samogłoskami:
J’ai su tout ce détail d’un anci-en valet. (P. Corneille)
8. O asymilacji (assimilation de consonnes) mówimy wtedy, gdy dwie spółgłoski znajdujące się
w stałym kontakcie fonetycznym upodabniają się do siebie.
Asymilacja zwana jest postępową, kiedy spółgłoska wpływa na sposób artykulacji spółgłoski
po niej następującej: subsister (wymawiane [sybziste]); spółgłoska dźwięczna [b] udźwięcznia
bezdźwięczną ze swej natury spółgłoskę [s], zmieniając ją w [z].
Asymilacja zwana jest wsteczną w przypadku przeciwnym: absent (wymawiane [apsɑ̃]);
spółgłoska bezdźwięczna [s] ubezdźwięcznia poprzedzającą ją spółgłoskę [b], zmieniając ją w [p].
Dysymilacja (dissimilation de consonnes) to zjawisko polegające na zaniku podobieństwa
dwóch identycznych głosek znajdujących się w sąsiedztwie; w ten sposób łacińskie słowo
peregrinum stało się w języku francuskim pèlerin, doszło zatem do dysymilacji pierwszego
[ʀ] przez drugie.

Tabela spółgłosek francuskich

Wargowe Zębowe Palatalne Welarne
Ustne Zwarte Dźwięczne [b] bal [d] dur [g] gare
Bezdźwięczne [p] pot [t] tir [k] col
Szczelinowe Dźwięczne [v] vol [z] zut [ʒ] jour
Bezdźwięczne [f] fer [s] sol [ʃ] char
Płynne [l] lac [ʀ] rat
Półsamogłoski Tylne [w] oui
Przednie [y] nui [j] yeux
Nosowe [m] mer [n] non [ɲ] digne [ŋ] smoking

B. ZNAKI PISMA LES SIGNES ÉCRITS

1. Alfabet L’alphabet

9 W języku francuskim pisanym głoski zapisywane są za pomocą 26 liter; litery te
stanowią alfabet.
Litery alfabetu mogą być duże (majuscules) albo drukowane (capitales): A, B, C, D,
E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z;
lub małe (minuscules): a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z.

10 W języku francuskim istnieje 6 liter, przy pomocy których zapisuje się samogłoski: a, e,
i, o, u, y; pozostałe służą do zapisu spółgłosek.

UWAGI
Jako że liczba fonemów jest większa od liczby liter w alfabecie francuskim, a ortografia języka
francuskiego nie rozwijała się równocześnie ze zmianami wymowy, lecz zależy ona od etymo-
logii danego wyrazu:

19