Page 200 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

c) Czas przeszły prosty dokonany Passé simple

353 Ogólne zasady użycia
Czas ten wyraża czynność dokonaną, minioną i całkowicie zamkniętą. Nie jest zatem
powiązany w żaden sposób (przez swoje znaczenie czy też kontekst zdaniowy)
z teraźniejszością:
T
Le rat des villes invita le rat des champs.
(Miejski szczur zaprosił szczura polnego.)

UWAGI
1. Czas ten jest często używany do narracji w czasie przeszłym, do opisu minionych wydarzeń,
ukazuje również przebieg i sposób realizacji czynności następujących po sobie w przeszłości:
Les étoiles s’éteignirent. Blanquette redoubla de coups de cornes, le loup de coups de
dents… Une lueur pâle parut dans l’horizon. Le chant d’un coq enroué monta d’une
métairie. (A. Daudet)
T

s'éteignirent redoubla parut monta

Często w opowiadaniach, w celu zwrócenia uwagi czytelnika na opis, a nie na przebieg akcji,
przechodzi się z czasu passé simple na imparfait:
Déjà ! dit la petite chèvre ; et elle s’arrêta fort étonnée. En bas, des champs étaient noyés
de brume. Le clos de M. Seguin disparaissait dans le brouillard, et de la maisonnette on
ne voyait plus que le toit avec un peu de fumée. Elle écouta les clochettes d’un troupeau
qu’on ramenait et se sentit l’âme toute triste. (A. Daudet)

2. Czasu tego używa się obecnie wyłącznie w języku literackim (z wyjątkiem południowej
Francji). Począwszy od XVII wieku, jego miejsce w mowie potocznej zajął passé composé.

Szczegółowe zasady użycia
Zdarza się, iż passé simple funkcjonuje w charakterze czasu teraźniejszego, wyrażając
jakąś ogólną prawdę; najczęściej towarzyszy mu wówczas jakiś okolicznik czasu:
Un bienfait reproché tint T
toujours lieu d'offense. (J. Racine)
(Wypominanie komuś dobrego uczynku
zawsze jest uważane za zniewagę.)

200