Page 202 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

e) Czas zaprzeszły dokonany „literacki” Passé antérieur

355 Ogólne zasady użycia
Czas ten, podobnie jak passé simple, używany jest wyłącznie w języku literackim.
Używamy go, by wyrazić czynność zakończoną tuż przed rozpoczęciem innej czynności
w przeszłości. Często służy on opisowi wydarzeń występujących bezpośrednio po
sobie, które jednak nie muszą być ze sobą powiązane jakąkolwiek relacją zdaniową
czy kontekstową.

Czas ten stosujemy najczęściej w zdaniach podrzędnych; występuje on w połączeniu
z passé simple w zdaniu nadrzędnym, po spójnikach czasu (rzadziej z passé composé,
imparfait lub plus‑que‑parfait):
Quand il eut écrit, il sortit.
(Gdy skończył pisać, wyszedł.) eut écrit sortit
Longtemps après qu’il
eut écrit, il sortit. eut écrit sortit

Szczegółowe zasady użycia
Passé antérieur stosuje się także w zdaniach nadrzędnych, w celu wyrażenia szybkiego
przebiegu czynności; w takich przypadkach czasowi temu towarzyszą zawsze okolicz-
niki czasu, takie jak: bientôt, vite itd.

On eut bientôt rejoint le fuyard. T
(Szybko ujęto zbiega.)

f) Czas zaprzeszły Plus-que-parfait

356 Ogólne zasady użycia
Podobnie jak passé antérieur w języku literackim plus‑que‑parfait służy do wyrażania
czynności przeszłej, która poprzedzała inną czynność w przeszłości; jedyną różnicę
stanowi fakt, iż plus‑que‑parfait nie wskazuje na moment rozpoczęcia danej czynności
(w przeciwieństwie do passé antérieur):
Il avait écrit sa lettre quand sa mère entra. T
(Skończył pisać list, gdy jego matka weszła.) entra

Szczegółowe zasady użycia
Czasu tego używamy również, gdy chcemy wyrazić:

1 Czynność powtarzającą się lub powszednią:
o
Quand il avait déjeuné, il sortait. (Kiedy zjadł obiad, wychodził.)
sortie sortie sortie T
avait avait avait
déjeuné déjeuné déjeuné

202