Page 211 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

6. Czasownik

N.B.
Zdarza się, iż czas, w którym dana czynność ma miejsce (teraźniejszy, przeszły lub przyszły), nie
jest wyrażony czasownikiem głównym, lecz za pomocą kontekstu zdania:
Je vous parlerai de Pascal s’adonnant, dès son adolescence, à la recherche scientifique.
(Opowiem wam o tym, jak Pascal, już od czasów młodości, poświęcał się badaniom
naukowym.) 1
Cet ingénieur se voit, organisant dans quelques années toute l’activité industrielle de
sa région.
Participe présent ma zawsze znaczenie strony czynnej:
Une interprète parlant quatre langues. (Tłumaczka, która zna cztery języki.)

UWAGA
Niektóre formy participe présent są używane w funkcji rzeczowników:
Un débutant (debiutant), un combattant (bojownik), un passant (przechodzień),
un mourant (umierający) itd.
372 Participe présent jest nieodmienny:
Épaisses volutes de fumée dégageant une odeur âcre qui prenait à la gorge. (S. Bemba)

UWAGA
Zgodnie z dawnymi zasadami w niektórych wyrażeniach participe présent jest odmieniany:
2
les ayants cause, les ayants droit, toute(s) affaire(s) cessante(s) .
Participe présent w funkcji przymiotnika (participe présent comme adjectif)
373 Participe présent w funkcji przymiotnika odmienia się tak samo jak przymiotnik, należy
go zatem uzgadniać w rodzaju oraz liczbie z rzeczownikiem, do którego się odnosi;

w takiej roli nosi on nazwę przymiotnika odczasownikowego (adjectif verbal):
une bibliothèque ambulante (przenośna biblioteka)
Glissez, glissez, brises errantes,
Changez en cordes murmurantes
La feuille et la fibre des bois. (A. de Lamartine)

374 Przymiotnik odczasownikowy jest używany najczęściej w stronie czynnej.
Czasami może jednak być użyty w stronie biernej lub zwrotnej:
Une couleur voyante. (Kolor, który jest wyraźny.)
Une personne bien portante. (Osoba, która dobrze się miewa.)
Zdarza się, iż nie jest on użyty ani w stronie czynnej, ani biernej:
Une rue passante. (Ulica, którą można przejść.)

1. W tym przypadku kontekst wskazuje, że chodzi o czas przeszły. (przyp. tłum.)
2. Wszystkie te wyrażenia są używane wyłącznie w terminologii prawniczej. (przyp. tłum.)

211