Page 213 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

6. Czasownik

o
2 Gdy ma dopełnienie dalsze lub okolicznik, pod warunkiem, że forma ta wyraża
czynność:
Des discours plaisant à chacun. (Przemowy podobające się każdemu.)
Des chouettes voletant d’une tour à l’autre, passant et repassant entre la lune et moi,
dessinaient sur mes rideaux l’ombre mobile de leurs ailes. (Fr.-R. de Chateaubriand)
o
3 Gdy jest poprzedzona przeczeniem ne (§ 409 a, Uwaga 1):
Ils restaient interdits, ne protestant que pour la forme.
(Byli zupełnie ogłupiali, protestowali tylko dla zasady.) 1
4 Zazwyczaj, gdy występuje wraz z nią przysłówek, który modyfikuje jej znaczenie:
o
Ce sont des enfants très agréables, riant et chantant toujours.
(To bardzo miłe dzieci, ciągle się śmieją i śpiewają.)
5 Gdy pochodzi od czasownika zwrotnego:
o
Au fond du couloir, elle aperçut des élèves se bousculant et se battant même.
(Na końcu korytarza spostrzegła uczniów popychających się, a nawet bijących się
ze sobą.)
6 Zawsze, gdy jest poprzedzona przyimkiem en (jest to wtedy gérondif – § 294, Uwagi):
o
La voiture en tournant renversa le couple qui traversait.
(Samochód, skręcając, potrącił parę, która tamtędy przechodziła.)
Należy zwrócić uwagę na konstrukcję z czasownikiem aller oraz formą zakończoną na -ant,
przed którą może znajdować się en (wyrażenie to służy do podkreslania ciągłości, rozwoju
sytuacji):
L’inquiétude va croissant. (Akademia Francuska) (Niepokój ciągle wzrasta.)
Son mal va en empirant.
o
7 W imiesłowowym równoważniku zdania (§ 392):
La nature aidant, nous le guérirons.
(Uzdrowimy go, jeśli tylko jego organizm nam w tym pomoże.) 2

• Forma zakończona na ‑ant jest przymiotnikiem odczasownikowym (adjectif
verbal), gdy można zastąpić ją innym przymiotnikiem właściwym, a zwłaszcza:
o
1 Gdy jest ona orzecznikiem bądź przydawką:
La forêt était riante. (Las rozbrzmiewał śmiechem.)
Les bœufs mugissants et les brebis bêlantes venaient en foule. (F. de Fénelon)
2 Zwykle, gdy jest poprzedzona przysłówkiem modyfikującym jej znaczenie (innym
o
niż ne) (§ 409, b):
Des gazons toujours renaissants et fleuris. (F. de Fénelon)

1. Język polski nie dopuszcza tak częstego użycia imiesłowu czasu teraźniejszego, jak język francuski, stąd
w tłumaczeniach pojawiają się formy osobowe. (przyp. tłum.)
2. j.w.

213