Page 215 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

6. Czasownik

380 Participe passé odmieniany z czasownikiem posiłkowym avoir uzgadnia się w rodzaju
i liczbie z poprzedzającym go dopełnieniem bliższym; pozostaje nieodmienny, jeśli
dopełnienie znajduje się po imiesłowie lub gdy nie ma go w ogóle:
Les efforts que nous avons faits ont été inutiles.
Toutes ces revendications, je les avais prévues.
Nous avons fait des efforts.
J’avais prévu ces demandes nouvelles.
Elles ont toujours espéré; jamais elles n’ont douté du succès.

UWAGI
1.W czasach podwójnie złożonych odmienia się wyłącznie ostatni participe passé:
Ils sont partis dès que je les ai eu avertis.
2. Zasada uzgadniania participe passé odmienianego z czasownikiem avoir jest stosowana
również, gdy dopełnienie bliższe ma przydawkę:
Certains musiciens que leurs contemporains avaient crus grands sont aujourd’hui
tombés dans l’oubli.
Ces fleurs, je les ai trouvées fanées.

Zasady szczegółowe
381 Attendu, non compris itd.
a) Attendu, non compris, y compris, entendu, excepté, ôté, ouï, passé, supposé, vu przed
rzeczownikiem lub zaimkiem są używane jako przyimki i pozostają nieodmienne:
Tout a été détruit, excepté cette maison.
(Wszystko zostało zniszczone, oprócz tego domu.)
b) Kiedy imiesłowy te znajdują się po rzeczowniku lub zaimku lub gdy poprzedzają je
w inwersji, odmieniają się:
Tout a été détruit, cette maison exceptée.
Exceptée de la destruction générale, cette maison reste debout.

UWAGA
Étant donné (w znaczeniu: biorąc coś pod uwagę) przed rzeczownikiem można uzgodnić lub
pozostawić bez uzgodnienia:
Étant donné sa stupidité, on ne pouvait attendre autre chose de lui.
(Akademia Francuska)
Étant données les circonstances, sa conversation pourra être instructive.
(R. Martin du Gard)

382 Ci-annexé, ci-joint, ci-inclus

a) Ci‑annexé, ci‑joint, ci‑inclus są odmienne, gdy funkcjonują jako orzeczniki lub przy-
dawki, czyli po rzeczownikach:
La lettre ci-incluse vous éclairera. (Dołączony poniżej list wyjaśni [sprawę].)
Les pièces que vous trouverez ci-jointes sont importantes.
Ces lettres, je vous les renvoie ci-annexées.

215