Page 225 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

6. Czasownik

Nie istnieją jednoznaczne zasady uzgadniania w zdaniu twierdzącym:
a) Jeżeli orzecznik został poprzedzony rodzajnikiem nieokreślonym:
Je suis un étranger qui viens chercher un asile dans l’Égypte. (Voltaire)
Je suis un homme qui ne sait que planter des choux. (Akademia Francuska)
b) Jeżeli orzecznikiem jest le seul, le premier, le dernier, l’unique:
Vous êtes le seul qui connaisse lub qui connaissiez ce sujet. (É. Littré)

4. Po wyrażeniach un(e) des, un(e) de zaimek względny qui odnosi się czasami do rzeczownika
w liczbie mnogiej, czasami zaś do liczebnika un(e), w zależności od tego, czy czynność lub
stan, o których mowa, dotyczą kilku osób lub przedmiotów, czy tylko jednego elementu:
Observons une des étoiles qui brillent au firmament.
(Spójrzmy na jedną z tych gwiazd, które świecą [świeci ich wiele].)
À un des examinateurs qui l’interrogeait sur une question annexe, ce candidat a donné
une réponse étonnant. (Jednemu z egzaminatorów, który zadał mu pytanie dodat-
kowe, kandydat odpowiedział w zadziwiający sposób.)
Po wyrażeniach un de ceux qui, une de celles qui czasownik stawiany jest w liczbie mnogiej:
Un de ceux qui me regardaient se mit à rire.
(Jeden z tych, którzy na mnie patrzeli, zaczął się śmiać.)

Kiedy w wyrażeniu un(e) des… występuje orzecznik, czasownik uzgadniamy prawie zawsze
z rzeczownikiem w liczbie mnogiej:
L’astrophysique est une des sciences qui sont le plus passionnantes.
Kilka podmiotów

399 Uzgadnianie z podmiotem najbliższym czasownikowi
Czasownik mający kilka podmiotów uzgadnia się z tym, który znajduje się najbliżej
niego, tj. występuje w liczbie pojedynczej:
1 Gdy podmioty mają podobne znaczenie:
o
La douceur, la bonté de cette femme plaît à tous ceux qui la connaissent.
(Łagodność i dobroć tej kobiety podoba się wszystkim, którzy ją znają.)
o
2 Gdy wyliczamy kilka podmiotów:
Une parole, un geste, un regard en dit plus parfois qu’un long discours.
(Słowo, gest, spojrzenie mówi czasem więcej niż długa przemowa.)
Un aboiement, un souffle, une ombre fait trembler le lièvre.
3 Gdy podmioty są podsumowane w zdaniu za pomocą zaimków nieokreślonych
o
tout, rien, chacun, nul:
Ses paroles, sa voix, son sourire, tout vint à lui déplaire. (G. Flaubert)
UWAGA
Niekiedy wyrazy tout, rien itd. występują przed kolejno wyliczanymi podmiotami:
Mais rien, ni le rasoir douteux, le blaireau jaune, l’odeur, les propos du barbier, ne put me
faire reculer. (A. Gide)

225