Page 226 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

400 Bezokolicznik w funkcji podmiotu
Czasownik, który ma kilka podmiotów wyrażonych bezokolicznikiem, jest używany
w liczbie mnogiej:
Promettre et tenir sont deux. (Akademia Francuska)
(Obiecać a dotrzymać słowa to dwie różne rzeczy [są dwiema różnymi rzeczami].)
Jednakże jeśli bezokoliczniki wyrażają wspólną myśl, czasownik używany jest w liczbie
pojedynczej:
Recommencer et se corriger est la base de tout progrès, nous a dit l’entraîneur.
(Trener powiedział nam, że rozpoczynanie na nowo i poprawianie własnych
błędów stanowi podstawę wszelkiego postępu.)

401 Podmioty połączone za pomocą ainsi que, comme, avec itd.
a) Gdy dwa podmioty połączone są spójnikiem wyrażającym porównanie, jak: ainsi
que, comme, de même que, non moins que, non plus que, aussi bien, autant que itd.,
czasownik uzgadnia się z pierwszym podmiotem, tj. występuje w liczbie pojedyn-
czej, jeśli spójnik został rzeczywiście użyty w celu porównania:
Son visage, aussi bien que son cœur, avait rajeuni de dix ans. (A. de Musset)
(Jej twarz, tak jak serce, odmłodniała o dziesięć lat.)
Leur beauté autant que leur fortune éblouit. (M. Leblanc)
L’alouette, comme l’hirondelle, au besoin, nourrira ses sœurs. (J. Michelet)
b) Jeśli spójnik przyjmuje znaczenie „i”, czasownik uzgadnia się z dwoma podmiotami,
tj. występuje w liczbie mnogiej:
Le français ainsi que l’italien dérivent du latin. (É. Littré)
(Francuski i włoski pochodzą z łaciny.)
Une condition où le corps non plus que l’âme ne trouvent ce qu’ils désirent.
(H. de Montherlant)
La santé comme la fortune retirent leurs faveurs à ceux qui en abusent.
(Ch. de Saint-Évremond)
c) Gdy dwa podmioty są połączone za pomocą moins que, plus que, non, et non, plutôt
que itd., czasownik uzgadnia się jedynie z pierwszym z nich (tj. występuje w liczbie
pojedynczej), jako że drugi odnosi się do czasownika domyślnego:
La misère, plutôt que l’amour, apparaissait dans toute son attitude. (A. de Musset)
402 Podmioty połączone za pomocą ou lub ni

a) Gdy kilka podmiotów w trzeciej osobie jest połączonych za pomocą spójników
ou lub ni, czasownik występuje w liczbie mnogiej, jeśli czynność lub stan dotyczy
równocześnie każdego z tych podmiotów:
Ni l’un ni l’autre n’ont su ce qu’ils faisaient. (A. de Vigny)
(Ani jeden, ani drugi nie wiedzieli, co czynią.)
Le pire ou le plus sot de nos patients nous instruisent encore. (M. Yourcenar)
Ni l’or, ni la grandeur ne nous rendent heureux. (J. de La Fontaine)

226