Page 232 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

b) Zasady szczegółowe

1 Jeżeli przymiotnik jest zakończony w rodzaju męskim na samogłoskę, przysłówek
o
zakończony na -ment jest tworzony od formy męskiej tego przymiotnika, nie zaś od
żeńskiej: vrai, vraiment; aisé, aisément; poli, poliment; éperdu, éperdument.

UWAGA
Akcent circonflexe w niektórych przysłówkach jest pozostałością po literze e, dodawanej do
przymiotników w rodzaju żeńskim: assidûment, congrûment, continûment, crûment, goulû-
ment, incongrûment, indûment .
1
Akademia Francuska stosuje zapis: gaiement, ale można pisać także: gaîment.
o
2 W niektórych przysłówkach zamiast przyrostka -ment występuje -ément, jak np.: commo‑
dément, confusément, énormément, expressément, précisément, profondément.
3 Gentil daje gentiment; impuni – impunément. Przymiotnikowi traître odpowiada
o
przysłówek traîtreusement, utworzony od traîtreuse, żeńskiej formy dawnego przy-
miotnika traîtreux.
o
4 Przymiotniki zakończone na -ant oraz -ent tworzą przysłówki przez zmianę przy-
rostka na -amment, -emment: vaillant, vaillamment, prudent, prudemment.
Wyjątki: lent, lentement, présent, présentement, véhément, véhémentement.
5 Niektóre przysłówki zakończone na -ment pochodzą od rzeczowników, zaimków
o
przymiotnych nieokreślonych lub innych przysłówków: bêtement, diablement,
vachement (potocznie), mêmement, tellement, comment, quasiment.

3. Stopniowanie przysłówków Les degrés des adverbes

408 Niektóre przysłówki stopniują się podobnie jak przymiotniki, przez dodanie wyrażenia
plus lub moins dla stopnia wyższego oraz le plus lub le moins dla stopnia najwyższego. Są
to:
o
1 Loin, longtemps, près, souvent, tôt, tard.
o
2 Przymiotniki w roli przysłówków modyfikujące czasownik: bas, bon, cher itp. (§ 187).
3 Niektóre wyrażenia przysłówkowe: à regret, à propos itp.
o
4 Większość przysłówków zakończonych na -ment.
o
o
5 Beaucoup, bien, mal, peu.
Moins doucement (mniej delikatnie), aussi doucement (równie delikatnie), plus
doucement (bardziej delikatnie), très doucement (bardzo delikatnie), le plus
doucement (najbardziej delikatnie).

1. Nowe reguły ortograficzne z 1990 (§ 511) dopuszczają używanie zarówno form z akcentem, jak i bez niego.

232