Page 238 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

Ne… que w znaczeniu „tylko” używane jest jako ograniczenie zakresu danego czasow-
nika:
Il n’y a que toi qui le penses. (Tylko ty tak myślisz.)
Qui n’entend qu’une cloche n’entend qu’un son.

UWAGA
Żeby zaprzeczyć wyrażeniu ne… que, można dodać do niego wyrazy pas lub point. Konstrukcja
ta, tj. ne… pas que (lub ne… point que), stała się regułą, mimo licznych sprzeciwów języko-
znawców:
Un discours ne se compose pas que d’idées générales. (Fr. Mauriac)

NE używane samodzielnie
421 Obowiązkowo
Ne występuje samodzielnie (tj. bez wyrazów wymienionych w § 420):
o
1 W niektórych przysłowiach i sentencjach oraz wyrażeniach frazeologicznych:
Il n’est pire eau que l’eau qui dort.
À Dieu ne plaise !
Ne vous déplaise.
Si ce n’est (= excepté).
Il ne dit mot.
Elle n’a garde.
Il n’en a cure.
Qu’à cela ne tienne.
Qui ce fut, il n’importe.
o
2 Z powtórzoną partykułą ni:
L’homme n’est ni ange ni bête. (B. Pascal)
(Człowiek nie jest ani aniołem, ani zwierzęciem.)
Ni l’or ni la grandeur ne nous rendent heureux. (J. de La Fontaine)
o
3 Z que w roli przysłówka pytającego lub użytego w zdaniach wykrzyknikowych
w znaczeniu pourquoi:
Que ne le disiez-vous plus tôt ? (Dlaczego wcześniej tego nie powiedzieliście?)
Que ne puis-je partir ?
o
4 Z czasownikami savoir i avoir, po których występuje que w znaczeniu pytającym
i bezokolicznik:
Je devais avoir l’air stupide avec, à la main, la chemise dont je ne savais que faire. (G. Simenon)

Fakultatywnie

Ne może być używane samodzielnie:
o
1 W zdaniach okolicznikowych skutku ze zdaniem nadrzędnym pytającym lub
przeczącym:
Y a-t-il quelqu’un dont il ne médise ? (Akademia Francuska) (Czy jest ktoś, przeciwko
komu by nie złorzeczył?)
Il n’est pas d’homme qui ne désire être heureux. (jw.)

238