Page 282 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

4 Zdania

podrzędne

UWAGI
1. Ta ostatnia zasada nie dotyczy wszystkich kontekstów zdaniowych; gdy zdanie podrzędne
względne wyraża zdarzenie, którego rzeczywisty charakter chcemy podkreślić, używa się
trybu indicatif:
Les mauvais succès sont les seuls maîtres qui peuvent nous reprendre utilement.
(J.B. Bossuet)

2. Jeśli zdanie nadrzędne jest zdaniem przeczącym, pytającym bądź warunkowym, a nastę-
pujące po nim zdanie podrzędne wyraża czynność rozważaną w myślach, zabarwioną
subiektywnie, wówczas jego orzeczenie występuje w trybie subjonctif:
Il n’y a pas d’homme qui soit immortel.
Est-il une vie qui ne vaille pas la peine d’être vécue ?
S’il existe une seule chance qu’il survive, il faut l’opérer.
Jednakże kiedy chcemy podkreślić rzeczywisty charakter opisywanego zdarzenia, należy
zastosować indicatif:
Je ne crains pas ce chien qui nous poursuit.
Oublierons-nous les lieux qui nous ont vus naître ?
Si vous repoussez celui qui vous comprend, vous finirez seul.

– W trybie conditionnel, kiedy mowa o zdarzeniu ewentualnym lub zależnym od
warunku wyrażonego lub nie w wypowiedzi:
L’homme qui connaîtrait l’avenir serait-il plus heureux ?
Voilà un homme qui serait plus heureux s’il avait du travail.
Les seuls traités qui compteraient sont ceux qui concluraient entre les arrière-pensées.
(P. Valéry)

– W bezokoliczniku bez wyrażonego podmiotu, gdy zdanie podrzędne względne
zawiera w sobie odniesienie do czasowników takich, jak devoir (musieć), pouvoir
(móc), falloir (być koniecznym, niezbędnym):
Il cherchait une main à quoi s’accrocher. (Cl. Farrère)
Il indique l’endroit où pratiquer la plaie. (J. de Pesquidoux)
Il n’a pas une pierre où reposer sa tête.

282