Page 63 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

G. Łączenia międzyzdaniowe

3. Od pytania właściwego, którego celem jest uzyskanie odpowiedzi, odróżnić należy pytanie
retoryczne (interrogation oratoire), na które odpowiedź jest oczywista: na pytanie
retoryczne nie oczekuje się odpowiedzi. Jest ono figurą stylistyczną służącą podkreśleniu
treści zdań twierdzących lub przeczących:
Que ne m’a-t-elle écouté ? (Dlaczego mnie nie posłuchała?)
Ne saurait-on ranger ces jougs et ces colliers ? (J. de La Fontaine)

o
4 Zdanie wykrzyknikowe (proposition exclamative) – wypowiedziane tonem
silnie zabarwionym emocjonalnie – wyraża uczucie radości, bólu, podziwu czy
zaskoczenia:
Que je suis content ! (Jaki jestem zadowolony!)
Dieu ! que le son du cor est triste au fond des bois ! (A. de Vigny)
Quel courage elle a montré !
UWAGA
Pośród typów zdań można wyróżnić także:
a) zdanie oznajmujące (proposition énonciative), w którym mówiący orzeka o jakimś zda-
rzeniu (pozytywnym lub negatywnym), nie nadając zdaniu żadnego odcienia emocjonal-
nego:
La lumière se propage en ligne droite. (Światło rozprzestrzenia się w linii prostej.)
Le plomb ne rouille pas.
b) zdanie rozkazujące (proposition impérative), w którym mówiący wypowiada rozkaz bądź
radę:
Ouvre cette porte ! (Otwórz te drzwi!)
N’écoutez pas les flatteurs.
c) zdanie życzące (proposition optative), w którym mówiący wyraża życzenie lub
pragnienie:
Puissiez-vous réussir ! (Oby wam się udało!)

G. ŁĄCZENIA MIĘDZYZDANIOWE

LE GROUPEMENT DES PROPOSITIONS

74 Jak już wcześniej można było zaobserwować (§ 40 i 41), zdania dzielą się na zdania
pojedyncze, tzn. takie, w których występuje jeden czasownik, czyli rdzeń zdania:
Les petits ruisseaux font les grandes rivières.
i zdania złożone, tzn. składające się z jednego lub więcej zdań podrzędnych
lub współrzędnych. Oznacza to, iż czasownikowi będącemu rdzeniem zdania
podporządkowane jest inne zdanie lub więcej zdań pełniących funkcje podmiotu,
dopełnienia, okolicznika itp.
Je désire que vous soyez heureux | et que vous profitiez de vos belles années.

W jednym zdaniu złożonym znajduje się tyle zdań składowych, ile jest w nim
czasowników w trybie osobowym, zarówno tych bezpośrednio wyrażonych, jak
i domyślnych:
Je crois | que la prochaine journée sera belle | si les brouillards matinaux se dissipent vite.
Ces jumeaux se ressemblent comme deux gouttes d’eau [se ressemblent].

63