Page 76 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

c) Nieregularne formy żeńskie Forme spéciale au féminin

96 Niektóre rzeczowniki tworzą formę rodzaju żeńskiego w sposób nieregularny. Forma
żeńska oraz męska mają jednakże wspólny rdzeń:

Canard, cane Favori, favorite Neveu, nièce
Chevreuil, chevrette Fils, fille Perroquet, perruche ²
Compagnon, compagne Gouverneur, gouvernante Roi, reine
Daim, daine ¹ Héros, héroïne Serviteur, servante
Diacre, diaconesse Lévrier, levrette Sylphe, sylphide
Dieu, déesse Loup, louve Tsar, tsarine
Dindon, dinde Merle, merlette
Empereur, impératrice Mulet, mule

97 Niektóre rzeczowniki mają dwie odmienne, niemające wspólnego rdzenia formy,
pozwalające na rozróżnienie rodzaju męskiego i żeńskiego:

Bélier, brebis Homme, femme Oncle, tante
Bouc, chèvre Jars, oie Papa, maman
Cerf, biche Lièvre, hase Parrain, marraine
Coq, poule Mâle, femelle Père, mère
Étalon, jument Mari, femme Sanglier, laie
Frère, sœur Matou, chatte Singe, guenon
Garçon, fille Monsieur, madame, Taureau, vache
Gendre, bru lub mademoiselle Verrat, truie

d) Rzeczowniki o takiej samej formie w obu rodzajach
Noms ne variant pas en genre
98 Niektóre rzeczowniki oznaczające osoby, przeważnie zakończone na -e, w obu rodza-
jach mają identyczną formę:
Un artiste, une artiste. Un élève, une élève.
Un bel enfant, une charmante enfant.

UWAGA
Wiele nazw zwierząt ma jedną formę dla obu rodzajów, oznaczającą dodatkowo gatunek.
W celu ich rozróżnienia dodaje się słowa „samiec/samica”:
Un éléphant femelle. Une souris mâle.
La femelle du moustique.

99 Niektóre rzeczowniki oznaczające osoby, które dawniej stosowane były wyłącznie
w odniesieniu do mężczyzn lub w przypadku których płeć nie miała znaczenia,
pozostały w rodzaju męskim i nie mają żeńskich odpowiedników: auteur, bourreau,
charlatan, cocher, déserteur, échevin, écrivain, filou, médecin, possesseur, professeur,
successeur, vainqueur itp. (§ 512).

1. Myśliwi używają również formy obocznej dine.
2. Perruche to nazwa samicy papugi; słowo to oznacza również ptaka z rodziny papug o mniejszych od
papugi rozmiarach. W tym przypadku jest to zatem nazwa gatunkowa, niewskazująca płci.

76