Page 78 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

103 Rzeczownik foudre jest rodzaju żeńskiego, gdy oznacza piorun: feu du ciel (ogień
z nieba) lub w sensie metaforycznym – niespodziewany cios:
La foudre est tombée. (Akademia Francuska)
Les foudres de l’excommunication furent lancées contre Galilée.
W rodzaju męskim występuje w wyrażeniach takich, jak foudre de guerre (wielki
wojownik), foudre d’éloquence (wybitny mówca), a także w heraldyce, gdzie używa się
go w celu określenia atrybutu Zeusa Gromowładnego:
Je suis donc un foudre de guerre. (J. de La Fontaine)
Une aigle tenant un foudre dans ses serres. (Akademia Francuska)
Rzeczownik foudre oznaczający dużą beczkę (niem. Fuder) jest rodzaju męskiego: Un foudre de vin.

104 Rzeczownik gens, występujący w liczbie mnogiej i oznaczający osoby, jest rodzaju męskiego:
Tous les gens querelleurs, jusqu’aux simples mâtins,
Au dire de chacun étaient de petits saints. (J. de La Fontaine)
Jednakże gdy bezpośrednio przed nim stoi przymiotnik mający odmienną końcówkę
dla obu rodzajów, przymiotnik ten uzgadniany jest w rodzaju żeńskim. Dotyczy to
wszystkich przymiotników stawianych przed rzeczownikiem gens. Przymiotniki
znajdujące się po tym rzeczowniku pozostają w rodzaju męskim:
Toutes les vieilles gens. (Akademia Francuska)
Quelles honnêtes et bonnes gens !
Ale: Quels bons et honnêtes gens !
Ce sont les meilleures gens que j’aie connus.
Przymiotniki, które zostały postawione przed rzeczownikiem gens przez inwersję,
pozostają w rodzaju męskim:
Instruits par l’expérience, les vieilles gens sont soupçonneux. (Akademia Francuska)

UWAGI
1. Rzeczownik gens w niektórych wyrażeniach, takich jak gens de robe, gens de guerre, gens
d’épée, gens de loi, gens de lettres itp., występuje zawsze z przymiotnikiem lub imiesłowem
rodzaju męskiego:
De nombreux gens de lettres. (Akademia Francuska)
Certains gens d’affaires. (jw.)
2. Rzeczownik gent oznaczający narodowość lub rasę jest zawsze rodzaju żeńskiego:
La gent marécageuse. (J. de La Fontaine)
Une amende honorable, payée à la gent canine. (Colette)

105 Rzeczownik hymne (hymn) jest rodzaju męskiego w podstawowym znaczeniu tego
słowa, np. hymne national, natomiast w odniesieniu do łacińskich pieśni liturgicznych
rodzaju żeńskiego:
La Marseillaise est l’hymne national français.
Toutes les hymnes de cet admirable office. (F. Mauriac)

106 Rzeczownik oeuvre (dzieło) w liczbie pojedynczej jest zazwyczaj rodzaju żeńskiego,
natomiast w liczbie mnogiej zawsze występuje w tym rodzaju:
Toute œuvre humaine est imparfaite.
Les Pensées de Pascal sont les fragments d’une œuvre inachevée. (Akademia Francuska)

78