Page 77 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

1. Rzeczownik

UWAGI
1. Gdy używamy wyżej wymienionych rzeczowników w odniesieniu do kobiet, zarówno rodzajniki,
przymiotniki, jak i zaimki przymiotne i rzeczowne, które się do nich odnoszą, muszą pozostać
w rodzaju męskim:
Madame de Sévigné est un grand écrivain.
Cette femme est un excellent professeur.

2. W celu zaznaczenia, iż chodzi o kobietę, przed rzeczownikiem dodaje się słowo femme (kobieta):
Une femme auteur. (pisownia bez łącznika)
Ce siècle est riche en femmes écrivains.

Analogicznie, niektóre rzeczowniki odnoszące się wyłącznie do kobiet nie mają formy
męskiej: lavandière (praczka), sage-femme (akuszerka), nonne (zakonnica), matrone
(matrona) itd.

2. Rzeczowniki o podwójnym rodzaju
Les noms à double genre

100 Rzeczownik aigle (orzeł) jest rodzaju męskiego, gdy oznacza drapieżnego ptaka lub
metaforycznie – osobę o światłym umyśle, lecz także pulpit kościelny lub motyw
dekoracyjny przedstawiający orła:
L’aire d’un aigle. (Akademia Francuska)
Cet homme-là est un aigle. (jw.)
Il y a dans le chœur de cette église un aigle de cuivre.
L’aigle blanc de Pologne.
W rodzaju żeńskim pojawia się, gdy oznacza samicę orła, a w języku wojskowym –
odznaczenie bądź symbol w kształcie orła:
L’aigle est furieuse quand on lui ravit ses aiglons. (Akademia Francuska)
Les aigles romaines. L’aigle impériale.
101 Rzeczownik amour (miłość) występuje najczęściej w rodzaju męskim:
Amour sacré de la patrie. (Ch. Rouget de Lisle)
Il y a des combats secrets et des amours cachés. (B. Clavel)
W rodzaju żeńskim występuje przeważnie w języku literackim, jednak forma ta jest
spotykana również w języku potocznym:
Mais le vert paradis des amours enfantines. (Ch. Baudelaire)
De folles amours. (Akademia Francuska)

UWAGA
Rzeczownik amour jest zawsze rodzaju męskiego w wyrażeniach odnoszących się do
mitologii, malarstwa czy rzeźby (amorek):
Peindre, sculpter de petits Amours. (Akademia Francuska)

102 Rzeczownik délice (przyjemność, rozkosz) w liczbie mnogiej jest rodzaju żeńskiego:
Il fait toutes ses délices de l’étude. (Akademia Francuska)
natomiast w liczbie pojedynczej rodzaju męskiego:
Cette prose de Racine est un délice. (J. Lemaitre)
Manger des mûres est un délice. (H. Bosco) 77