Page 86 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

Liczbę mnogą rzeczowników pochodzenia angielskiego zakończonych na jedną lub
dwie spółgłoski tworzymy poprzez dodanie końcówki -es, która nie jest wymawiana:
Un box, des boxes; un match, des matches; un sandwich, des sandwiches itd.
Niemniej jednak francuskie końcówki liczby mnogiej są również dopuszczalne:
Des box, des matchs, des sandwichs.

5. Liczba mnoga wyrazów pełniących funkcję

rzeczownika Le pluriel des noms accidentels
131 Wyrazy nieodmienne używane w funkcji rzeczownika, wyrazy stosowane niekiedy
jako rzeczowniki (zaimki itp.), jak również nazwy liter alfabetu, cyfr, nut nie zmieniają
formy w liczbie mnogiej:
Les si, les car, les contrats sont la porte
Par où la noise entre dans l’univers. (J. de La Fontaine)
Les moi divers qui meurent successivement en nous. (M. Proust)
Deux mi. Deux a.
Natomiast liczbę mnogą bezokoliczników i wyrazów, które pełnią funkcję rzeczow-
ników, jak również wyrazów takich jak avant, devant, arrière, derrière, używanych
w funkcji rzeczownika, tworzymy za pomocą końcówki -s:
les rires. Prendre les devants.
les bonjours qu’il nous lançait chaque matin.
les avants (au football). Les arrières de l’ennemi.
Piszemy też: les attendus, les considérants d’un jugement

6. Wyjątki

132 Można też wyróżnić rzeczowniki mające wyłącznie liczbę mnogą:
Des agissements, les alentours, des annales, des armoiries, les bonnes grâces, les confins,
les décombres, les frais, les funérailles, des menottes, des obsèques, des pierreries itd.
Istnieją również rzeczowniki mające wyłącznie liczbę pojedynczą:
– nazwy dyscyplin naukowych i dziedzin sztuki: la botanique, la sculpture itd.
– nazwy substancji: l’or, le plâtre itd.
– nazwy pojęć abstrakcyjnych: la haine, la soif itd.
– nazwy zmysłów, stron świata: l’odorat, le nord itd.

UWAGA
Większość z tych rzeczowników może przyjąć formę liczby mnogiej – zmieniają one wtedy
znaczenie i stają się wyrazami odnoszącymi się do konkretnej czynności lub przedmiotu:
Je vous remercie de vos bontés. Des peintures abstraites.

133 Zmieniając liczbę, niektóre rzeczowniki zmieniają również znaczenie. Dla porównania:
Un ciseau de sculpteur. (dłuto) Mettre les ciseaux dans une étoffe. (nożyczki)
Une lunette d’approche. (luneta) Mettez vos lunettes. (okulary)
Écrire une lettre. (list) Des études de lettres. (studia humanistyczne)
La vacance du pouvoir. (wakat) Être en vacances. (wakacje)

86