Page 91 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

2. Rodzajnik

4. Istnieje wyraźna różnica między rodzajnikami cząstkowymi, występującymi przed podmio-
tami bądź dopełnieniami bliższymi, a du, de la, de l’, des wprowadzającymi dopełnienia dalsze
oraz dopełnienie określające czy też okolicznikowe:
La paix du cœur, une corbeille de fruits, douter de la vie, tomber des nues. (spokój serca,
koszyk owoców, zwątpić w sens życia, zderzyć się z rzeczywistością)

147 Przed rzeczownikami poprzedzonymi przymiotnikami zamiast du, de la, de l’, des
w języku literackim używa się de:
Pour entendre de bonne musique. (J.-P. Sartre)
Il partit en campagne avec de grandes espérances. (Akademia Francuska)

UWAGA
W język potocznym zamiast przyimka de stosuje się du, de la, de l’, des:
J’ai du bon tabac, manger de la bonne soupe.
W języku literackim również często używa się rodzajników du, de la, de l’, des tam, gdzie trady-
cyjnie użyto by przyimka de:
Il y a aussi une affluence de mendiants qui nous offrent des petits bouquets de roses. (P. Loti)

Ponadto używa się du, de la, de l’, des:
o
1 Gdy przymiotnik służy do tworzenia rzeczowników złożonych:
Des grands-pères.
o
2 Gdy przymiotnik tworzy złożenia z rzeczownikiem:
De la bonne volonté, des jeunes gens, des petits pois.
148 Jeśli przeczenie jest całkowite, to znaczy gdy rzeczownik może być poprzedzony wyra-
żeniem oznaczającym „brak jakiejkolwiek ilości czegoś“, używa się de przed rzeczo-
wnikiem w funkcji dopełnienia bliższego:
Je n’ai pas d’argent. N’avez-vous pas d’amis ?
Je ne bois jamais de vin.

Używa się jednak du, de la, de l’, des, jeśli zdanie, mimo przeczącego charakteru, wska-
zuje na twierdzące znaczenie w odniesieniu do rzeczownika:
Elle ne boit que de l’eau. (Ona pija wyłącznie wodę.)
N’avez-vous pas des amis pour vous aider ?
Podobne zjawisko zachodzi, gdy chcemy położyć szczególny nacisk na rzeczownik:
Vous n’avez pas demandé du vin, mais de la bière.

91