Page 93 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

2. Rodzajnik

D. POMIJANIE RODZAJNIKA

L’OMISSION DE L’ARTICLE

151 Rodzajnik pomija się:

1 Przed określnikami opisującymi cechę przedmiotu lub osoby bądź mówiącymi
o
o przeznaczeniu danego pojemnika:
Un adverbe de lieu (przysłówek miejsca), une statue de marbre, une boîte à bijoux
(szkatułka), une corbeille à papier.
2 W niektórych przysłowiach, porównaniach lub aforyzmach:
o
Noblesse oblige. (Szlachectwo zobowiązuje.)
Blanc comme neige.
Il y a anguille sous roche.
Pierre qui roule n’amasse pas mousse.

3 W niektórych wyliczeniach:
o
Vieillards, hommes, femmes, enfants, tous voulaient me voir. (Ch. de Montesquieu)
4 Przed dopowiedzeniami lub orzecznikami wyrażającymi pewną cechę:
o
Le lion, terreur des forêts. (J. de La Fontaine)
Vous êtes musicien ? (Jest pan muzykiem?)
Rodzajnika używa się jednak, jeśli dopowiedzenie lub orzecznik zachowuje całą swą wartość
rzeczownikową oraz pozwala na wyraźną identyfikację przedmiotu czy osoby:
Rome, l’unique objet de mon ressentiment. (P. Corneille)
Vous êtes le professeur ? (Czy jest pan tym profesorem?)
5 Przed rzeczownikiem występującym w charakterze apostrofy:
o
Cieux, écoutez ma voix; terre, prête l’oreille. (J. Racine)
Vous êtes trop bon, docteur. (J. Romains)
o
6 W dużej liczbie wyrażeń, gdzie dopełnienie tworzy związek frazeologiczny
z czasownikiem lub przyimkiem:
Avoir peur, donner congé, rendre justice, imposer silence, perdre patience, avoir à cœur,
aller à cheval, avec soin, sans gêne, par hasard, sous clef itd.
Należałoby jeszcze wspomnieć o dwóch pozostałych, mniej znaczących przypadkach pomi-
jania rodzajnika:
o
1 Przed rzeczownikami połączonymi spójnikami soit… ou, tant… que, (ni) … ni, (et) … et:
Il n’avait apporté avec lui ni livres, ni cahiers. (Nie przyniósł ze sobą ani książek, ani
zeszytów.)
Soit terreur, soit courage, Cosette n’avait pas soufflé. (V. Hugo)
2 W napisach, szyldach, tytułach dzieł, adresach:
o
Maison à vendre. (Dom na sprzedaż.)
Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française.
Monsieur X., 20, rue du Commerce.

93